Wanneer we op een donkere nacht, ver van alle lichtvervuiling vandaan, naar de sterrenhemel kijken, zien we vanaf de aarde een lichtende band die de hemel omspant. Deze 'band' noemen we de 'Melkweg' en is het sterrenstelsel waarin de aarde, en ons zonnestelsel zich in bevindt. Van boven gezien gezien heeft de Melkweg de vorm van een gigantische draaikolk die één keer om de 220 miljoen jaar ronddraait. Dit is dan ook de reden waarom astronomen de Melkweg omschrijven als een 'spiraalvormig sterrenstelsel'. Onze ster, de zon, en de bijhorende planeten zoals de aarde bevinden zich in één van de spiraakarmen van de Melkweg, ongeveer halverwege uit het centrum. De Melkweg zelf, het sterrenstelsel waarin wij dus leven, bevat tussen de 200 en 400 miljard sterren en is hierdoor een gemiddeld sterrenstelsel in grootte. De omvang van de Melkweg is zo groot dat licht er 100 000 jaar over doet om van de ene kant naar de andere kant te gaan. Astronomen vermoeden dat minstens 100 miljard planeten zijn in de Melkweg.
De centrale regio van de Melkweg heet het Galactisch Centrum en het bevat een superzwaar zwart gat van ongeveer 4 miljoen keer de massa van de zon, dat Sagittarius A heet. Eigenlijk daarien we dus allemaal rond dit zelfde gigantische zwarte gat. De reden waarom we het Galactisch Centrum zelf goed kunnen waarnemen, is omdat er zich ongeveer 10 miljoen sterren in bevinden op een relatief kleine afstand. Vanop aarde kan je de Melkweg het hele jaar door waarnemen, mits donkere omstandigheden. Terwijl onze planeet draait, beweegt ook de Melkweg aan de hemel. Vanaf het noordelijk halfrond is het Galactisch Centrum van maart tot oktober zichtbaar. Vanuit het zuidelijk halfrond is de kern zichtbaar van februari tot oktober. Helaas kunnen we de Melkweg, de heldere band met sterren, als gevolg van lichtvervuiling enkel nog maar zien met het blote oog op donkere, afgelegen locaties.
Vanwaar komt de naam Melkweg?
Net zoals veel andere namen uit de sterrenkunde is ook de naam Melkweg afkomstig uit de mythologie. Volgens de Egyptische mythologie is de Melkweg ontstaan uit de melk die uit de uier van de hemelse koe vloeide. Volgens de oude Grieken zou de god Zeus de baby Herakles aan zijn vrouw Hera hebben gegeven om te zogen. Toen Hera echter besefte dat de baby niet haar eigen kind was, maar het zoveelste kind dat haar brave echtgenoot bij een andere vrouw had verwekt, duwde ze het verontwaardigd van zich af. De daarbij gemorste melk vormde de Melkweg. De Azteken noemden de Melkweg 'Mixcoatl', de wolkenslang, en associeerden deze met de god met dezelfde naam. De melkwitte band met sterren, die we op een donkere nacht kunnen zien, is dus de perfecte omschrijving voor de naam 'Melkweg'.
