Sterrenbeelden aan de sterrenhemel.
Foto: Babak Tafreshi

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele lichtjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het bekende sterrenbeeld Stier (Taurus).

Algemeen

Het sterrenbeeld Stier (Taurus) bevindt zich aan de noordelijke sterrenhemel en is één van de oudste sterrenbeelden dat we kennen. De geschiedenis van het sterrenbeeld gaat terug tot in de bronstijd. In grootte is Stier het 17de sterrenbeeld. Taurus is één van de twaalf sterrenbeelden van de Dierenriem en het behoort tot de 48 klassieke sterrenbeelden van Ptolemeus.

Mythologie

Het sterrenbeeld kan in verband gebracht worden met veel legendes en mythische verhalen maar in één daarvan was dit sterrenbeeld een afbeelding van de stier waarin Jupiter (Zeus) zich had verandert om Europa, de dochter van de koning van Fenicië Agenor, te kunnen verleiden. Toen Europa op een dag met vriendinnen aan het spelen was op het strand kwam een kudde runderen op hen afgelopen waarbij één van deze runderen een prachtige witte stier was. Europa voelde zich meteen aangetrokken tot deze witte stier, die eigenlijk Jupiter was, en nadat ze zijn hoorns had versierd met slingers klom het meisje op de rug van deze stier. Voor Europa het ook maar door had dook de stier met het meisje op zijn rug de zee in en begon deze te zwemmen naar het eiland Kreta waar hij terug de gedaante aannam van Jupiter. Europa liet zich door Jupiter verleiden en uit hun verbintenis werd later Minos geboren die koning van Kreta zou worden.

Waar en wanneer vind ik de Stier aan de sterrenhemel?

Eenmaal men de drie sterren gevonden heeft die de gordel van het sterrenbeeld Orion voorstellen, moet men deze lijn doortrekken in het noordwesten en komen we uit in het hartje van het sterrenbeeld Stier (Taurus). Deze constellatie is het best zichtbaar in de maanden november en december en dit dierenriemteken is zelfs totaal niet zichtbaar wanneer de zon in dit sterrenbeeld staat tussen half mei en half juni. Op winternachten is dit sterrenbeeld ook zeer eenvoudig te herkennen aan de prachtige open sterrenhoop Messier 45 (Pleiaden) dat zich in dit sterrenbeeld bevindt en al heel goed met het blote oog op te merken is.

Taurus

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Orion
  • Voerman (Auriga)
  • Ram (Aries)
  • Walvis (Cetus)
  • Eridanus
  • Tweelingen (Gemini)
  • Perseus

Wat zijn de belangrijkste sterren?

De helderste ster uit het sterrenbeeld Stier is ongetwijfeld de ster Aldebaran (Alfa) die magnitude 0,9 heeft en op een afstand van 70 lichtjaar van ons staat. Deze rode superreus staat op grens van de bekende open sterrenhoop de Hyaden maar maakt hier zelf geen deel van uit. De tweede helderste ster uit deze constellatie is de ster El Nath (Beta) die één van de hoorns voorstelt van de stier en magnitude 1,7 heeft. El Nath is een hete, wit gekleurde ster die in de sterrenkunde een blauwe reus wordt genoemd. In het sterrenbeeld Stier (Taurus) bevinden zich ook enkele interessante dubbelsterren waarvan de ster Chi bestaat uit twee sterren die elk magnitude 5,5 en 8,2 hebben en waarvan de ene een blauwe en de andere een gele kleur uitstraalt.

Welke andere objecten zijn er te vinden in Stier?

In het sterrenbeeld Stier (Taurus) vinden we één van de mooiste en meest bekende deep-sky objecten terug. Dit object kennen we als Messier 45 of de 'Pleiaden' en is een prachtige open sterrenhoop met een visuele helderheid van magnitude 1,6. De helderste sterren van de Pleiaden werden genoemd naar zeven zusters uit de Griekse mythologie: Sterope, Merope, Electra, Maia, Taygete, Celaeno en Alcyone, samen met hun ouders Atlas en Pleione. Dit is één van de dichtstbijzijnde open sterrenhopen die zich op een afstand van 'slechts' 440 lichtjaren van ons bevindt. Messier 45 kunnen we zeer eenvoudig met het blote oof waarnemen en is hierdoor een deep-sky object dat al bekend was bij heel wat verschillende culturen. Deze open sterrenhoop bestaat uit jonge, zeer hete sterren die minder dan 100 miljoen jaar oud zijn. Naast de Pleiaden kunnen we in het sterrenbeeld Stier (Taurus) ook de prachtige supernovarestant Messier 1 waarnemen. Dit deep-sky object kennen we ook als de 'Krabnevel' en heeft een visuele helderheid van magnitude 8,4. Messier 1 heeft zijn naam te danken aan de eerste schets van Lord Rosse in 1844 van deze nevel, die deed denken aan een krab. De supernova die verantwoordelijk is voor dit deep-sky object werd op 4 juli 1054 waargenomen door Chinese astronomen en is de derde vroegste bekende waarneming van een supernova. Onder goede donkere omstandigheden is de nevel zichtbaar in een verrekijker of een kleine telescoop als een wazig vlekje. In het sterrenbeeld Stier (Taurus) kunnen we ook de planetaire nevel NGC 1514 terugvinden. Deze planetaire nevel kreeg ook de naam 'Crystal Ball Nebula' omwille van zijn uiterlijk en heeft een visuele helderheid van magnitude 9,4. In het sterrenbeeld Stier (Taurus) kunnen we ook het merkwaardige deep-sky object NGC 1555 terugvinden dat we ook kennen onder de naam 'Hind’s Veranderlijke Nevel'. Deze reflectienevel werd op 11 oktober 1852 ontdekt door de Engelse astronoom John Russell Hind en is niet altijd even helder.

De prachtige open sterrenhoop Messier 45 - Foto: NASA/ESA

De indrukwekkende Krabnevel (Messier 1) gezien door de Hubble ruimtetelescoop - Foto: NASA/ESA


NGC 1555 - Foto: Adam Block/Mount Lemmon SkyCenter/University of Arizona

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1974

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Mariner 10 vliegt op een afstand van 703 kilometer langs het oppervlak van de kleine planeet Mercurius. Tot 3 april 1974 werden foto's genomen van de planeet Mercurius door Mariner 10 en het ruimtetuig merkte een zwak magnetisch veld op bij de planeet. De instrumenten aan boord van Mariner 10 merkten ook zeer grote termepartuursverschillen in dag en nacht op bij deze planeet: tussen -183 en 187° C. In totaal nam de sonde tijdens deze eerste passage 2300 foto's.Dit onbemande ruimtetuig werd op 3 november 1973 in de ruimte gebracht en werd het eerste ruimtevaartuig dat twee planeten bezocht tijdens één ruimtemissie. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken