Sterrenbeelden aan de sterrenhemel.
Foto: Babak Tafreshi

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele lichtjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het bekende sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus).

Mythologie

Er zijn diverse theorieën wat dit sterrenbeeld precies voorstelt. Een recente interpretatie stelt de figuur de genezer Asclepius voor die de geheimen om de dood aan de kant te laten wanneer men een slang zag die helende kruiden bracht. Om te voorkomen dat iedereen onsterfelijk werd onder de zorgen van Asclepius doodde Zeus hem door een bolbliksem maar plaatste hem later aan de hemel om zijn goede werk te eren. Een andere mogelijkheid is de Trojaanse priester Laocoön, die gedood werd door een koppel zeeslangen die gezonden werden door de goden nadat hij de Trojanen had gewaarschuwd om het Trojaans paard niet te accepteren. Een derde mogelijkheid is Apollo die worstelt met de python om controle te krijgen op het orakel in Delphi.

Algemeen

Het sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus) is één van de 48 sterrenbeelden van Ptolemaeus en behoort tot de 88 moderne sterrenbeelden. Dit sterrenbeeld bevindt zich in de buurt van de hemelequator aan de noordelijke sterrenhemel en is in grootte het 11de sterrenbeeld. Vanaf de maand mei tot en met de maand september kunnen we het sterrenbeeld Slangendrager het beste waarnemen. Het zuidelijke deel van het sterrenbeeld Ophiuchius bevat een erg dicht gedeelte van de melkweg. Daarom bevat het sterrenbeeld Slangendrager dan ook verschillende interessante deep-sky objecten.

Ophiuchus

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Hercules
  • Serpens Caput
  • Libra
  • Scorpius
  • Sagittarius
  • Serpens Cauda
  • Aquila

Wat zijn de belangrijkste sterren?

De sterren in het sterrenbeeld Slangendrager zijn redelijk helder. Zo zijn vijf sterren helderder dan magnitude 3. De helderste ster in het sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus) is Alpha Ophiuchi. Deze ster, ook gekend onder de naam 'Rasalhague', heeft een visuele helderheid van magnitude 2,1 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 48 lichtjaar van de Zon. De tweede helderste ster in dit sterrenbeeld is Eta Ophiuchi. Deze ster kreeg ook de naam 'Sabik' en heeft een visuele helderheid van magnitude 2,4. Deze ster bevindt zich op een afstand van 88 lichtjaar van de Zon. De derde helderste ster in het sterrenbeeld Slangendrager is Zeta Ophiuchi. Deze hele grote blause reus heeft een visuele helderheid van magnitude 2,6 en staat op 366 lichtjaar van ons. Zeta Ophiuchi heeft een straal die acht maal groter is dan die van de Zon en een massa van meer dan 19 maal de massa van de Zon.

Welke andere objecten zijn er te vinden in Ophiuchus?

Het sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus) is een zeer geliefd sterrenbeeld onder amateur-astronomen aangezien dit heel wat deep-sky objecten bevat. Zo kunnen we in dit sterrenbeeld maar liefst zeven deep-sky objecten uit de bekende Messiercatalogus. Dit zijn allemaal bolvormige sterrenhopen waarvan Messier 10 ongetwijfeld één van de helderste en mooiste is. Deze bolhoop heeft een visuele helderheid van magnitude 6,6 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 14 000 lichtjaar van ons. Messier 10 verwijdert zich met een snelheid van 69 kilometer van seconde van ons. In de buurt van Messier 10 kunnen we de bolhoop Messier 12 terugvinden. Deze bolvormige sterrenhoop heeft een doorsnede van 75 lichtjaar en een visuele helderheid van magnitude 6,7. Messier 12 bevat 13 dubbelsterren en heeft al ongeveer 1 miljoen sterren verloren. In een verrekijker zal Messier 12 op een nevelig vlekje lijken maar in een middelgrote of grote telescoop zal deze 'nevel' oplossen in afzonderlijke sterren en zal de ware pracht van deze bolhoop tevoorschijn komen. Andere bolvormige sterrenhopen die we in het sterrenbeeld Slangendrager kunnen waarnemen zijn Messier 9, Messier 14, Messier 19, Messier 62 en Messier 107. Naast bolhopen kunnen we in het sterrenbeeld Slangendrager ook nog andere deep-sky objecten terugvinden zoals de planetaire nevel NGC 6369. Deze nevel heeft een visuele helderheid van magnitude 12,9 en kreeg de bijnaam 'Kleine-Spook nevel'. Deze planetaire nevel ligt op een afstand van 2 000 lichtjaar van de zon en werd op 21 mei 1784 ontdekt door de Duits-Britse astronoom William Herschel. Door zijn zwakke helderheid is deze nevel enkel zichtbaar met grotere telescopen. Ook kunnen we in het sterrenbeeld Slangendrager het peculiaire sterrenstelsel NGC 6240 waarnemen. Dit sterrenstelsel heeft een visuele helderheid van magnitude 12,8 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 400 miljoen lichtjaar. Het sterrenstelsel is een restant van de botsing tussen twee kleinere sterrenstelsels. Dit heeft geleid tot de vorming van twee goed onderscheidbare kernen en een eerder aparte vorm van het sterrenstelsel.

De indrukwekkende bolhoop Messier 10 - Foto: NASA/ESA


De planetaire nevel NGC 6369 in het sterrenbeeld Slangendrager - Foto: NASA/ESA


NGC 6240 - Foto: NASA/ESA

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1974

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Mariner 10 vliegt op een afstand van 703 kilometer langs het oppervlak van de kleine planeet Mercurius. Tot 3 april 1974 werden foto's genomen van de planeet Mercurius door Mariner 10 en het ruimtetuig merkte een zwak magnetisch veld op bij de planeet. De instrumenten aan boord van Mariner 10 merkten ook zeer grote termepartuursverschillen in dag en nacht op bij deze planeet: tussen -183 en 187° C. In totaal nam de sonde tijdens deze eerste passage 2300 foto's.Dit onbemande ruimtetuig werd op 3 november 1973 in de ruimte gebracht en werd het eerste ruimtevaartuig dat twee planeten bezocht tijdens één ruimtemissie. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken