Historiek
Dit sterrenbeeld werd bedacht door Nicolas de Lacaille in het midden van de achttiende eeuw. Hij noemde het sterrenbeeld oorspronkelijk 'l’Equerre et la Regle'. Later werd de naam omgezet in het Latijn naar 'Norma et Regula'. Dit werd later afgekort tot alleen 'Norma'. Aangezien het sterrenbeeld zich op het zuidelijk halfrond bevindt is er geen mythologie aan verbonden. Door veranderingen in de grenzen van het sterrenbeeld verloor het sterrenbeeld Winkelhaak enkele heldere sterren. Het is om die reden dat dit sterrenbeeld dus geen α of β ster bevat. Deze sterren zijn verhuisd naar het sterrenbeeld Scorpius onder de nam N Scorpii en H Scorpii.
Algemeen
Norma is een klein sterrenbeeld aan de zuidelijke sterrenhemel dat zich tussen de sterrenbeelden Scorpius en Centaurus bevindt. Dit sterrenbeeld is niet zichtbaar vanuit België of Nederland. In grootte is Norma het 74ste sterrenbeeld. De Melkweg gaat door dit sterrenbeeld waardoor we in dit gebied heel wat deep-sky objecten kunnen terugvinden.
Aangrenzende sterrenbeelden
- Scorpius
- Lupus
- Circinus
- Triangulum Australe
- Ara
Wat zijn de belangrijkste sterren?
Norma heeft geen Alpha of Beta ster. De helderste ster is Gamma Normae en heeft een helderheid van magnitude van 4. Deze optische dubbelster bevindt zich op een afstand van 127 lichtjaar. De tweede helderste ster uit dit sterrenbeeld is Epsilon Normae. Deze dubbelster bevindt zich op een afstand van 400 lichtjaar en heeft een helderheid van magnitude 4,5.
Welke andere objecten zijn er te vinden in Norma?
Doordat de Melkweg doorheen dit sterrenbeeld loopt aan de zuidelijke sterrenhemel bevat deze constellatie heel wat deep-sky objecten. Eén van de meest indrukwekkende en bijzondere deep-sky objecten uit het sterrenbeeld Winkelhaak is Menzel 3 dat ook bekend is als de 'Miernevel'. Deze jonge planetaire nevel bevindt zich op een afstand van ongeveer 8 000 lichtjaar en heeft een visuele helderheid van magnitude 13,8 waardoor deze wel enkel met grote telescopen zichtbaar is. De naam 'Miernevel' heeft dit object te danken aan zijn vorm die doet denken aan de kop en romp van een mier. De Miernevel werd in 1922 ontdekt door de Amerikaanse astronoom Donald Menzel. Nog een planetaire nevel dat we in het sterrenbeeld Winkelhaak kunnen terugvinden, is Sharpley 1. Dit object bevindt zich op een afstand van ongeveer 1 000 lichtjaar van ons en heeft een visuele helderheid van magnitude 14. Deze planetaire nevel werd in 1936 ontdekt door de Amerikaanse astronoom Harlow Shapley. Wie geen grote telescoop bezit kan in het sterrenbeeld Winkelhaak de open sterrenhoop NGC 6067 waarnemen. Deze sterrenhoop heeft een visuele helderheid van magnitude 5,6 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 4 600 lichtjaar van ons. Dit hemelobject werd op 8 mei 1826 ontdekt door de Schotse astronoom James Dunlop. Nog een interessante open sterrenhoop in het sterrenbeeld Winkelhaak (Norma) is NGC 6087. Deze sterrenhoop heeft een visuele helderheid van magnitude 5,4 en bevindt zich op een afstand van 3 500 lichtjaar van ons.
De Miernevel, gezien door de Hubble Space Telescope - Foto: NASA/ESA
