Het Amerikaanse bedrijf Intuitive Machines is er in geslaagd om zijn maanlander 'Odysseus' te laten landen op het oppervlak van de maan. De private maanlander werd op 15 februari gelanceerd door een raket van het ruimtevaartbedrijf SpaceX en kwam op 21 februari aan in een baan om de maan. De uiteindelijke landing vond plaats in de nacht van donderdag 22 op vrijdag 23 februari 2024 en was rechtstreeks te volgen via het internet. Voor het eerst in de geschiedenis van de ruimtevaart brengt een bedrijf een ruimtetuig tot op het oppervlak van de maan.
Het was omstreeks 00u44 dat het controlecentrum van Intuitive Machines in Houston liet weten dat de landing succesvol was. Even was het spannend toen bleek dat de private maanlander maar een heel zwak signaal naar de aarde had terug gestuurd. Enkele uren later werden uiteindelijk de communicatieproblemen opgelost en kon men beter contact maken met Odysseus. Zowel voor de private ruimtevaartsector alsook voor de ruimtevaart in de Verenigde Staten is dit een bijzondere mijlpaal. Zo slaagt een bedrijf er voor het eerst in om een maanlander te laten landen op de maan en dit meer dan 50 jaar na de laatste Amerikaanse maanlanding. De afgelopen jaren was Intuitive Machines al het vierde bedrijf dat probeerde om een ruimtetuig tot op het maanoppervlak te brengen. Met deze geslaagde landing op de maan heeft Intuitive Machines ook voor de eerste maal getoond dat je vloeibaar methaan en zuurstof kan gebruiken voor een raketmotor tijdens een missie naar de maan. Deze nieuwe technologie wordt momenteel ook volop getest door SpaceX.
De 4,3 meter lange Odysseus maanlander van Intuitive Machines maakt deel uit van NASA's Commercial Lunar Payload Services (CLPS) programma waarmee de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie wil samenwerken met privé bedrijven om wetenschappelijke experimenten en instrumenten naar het oppervlak van de maan te brengen. Voor NASA is dergelijke samenwerking goedkoper dan zelf een nieuwe maanlander te ontwerpen en te bouwen. NASA wil binnen enkele jaren opnieuw mensen naar de maan brengen met het Artemis ruimteprogramma en doet daarbij ook beroep op bedrijven om hierbij te helpen. Intuitive Machines werd in 2013 opgericht en werd in 2018 door NASA geselecteerd als één van de negen partners waarmee het zou samenwerken in het kader van het Commercial Lunar Payload Services (CLPS) programma. Aan boord van de Amerikaanse private maanlander bevinden zich tal van wetenschappelijke experimenten en instrumenten waaronder zes afkomstig van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. NASA betaalde hiervoor 118 miljoen dollar aan Intuitive Machines. Daarnaast bevinden zich aan boord van deze private maanlander ook nog eens zes experimenten/instrumenten afkomstig van andere partners zoals universiteiten. Naast het wetenschappelijke gedeelte heeft de Odysseus maanlander ook een kunstwerkje mee afkomstig van de Amerikaanse kunstenaar Jeff Koons. Dit wordt dus het tweede kunstwerk op het oppervlak van de maan na het 'Fallen Astronaut' kunstwerk dat werd gemaakt door de Belg Paul Van Hoeydonck.
De Odysseus maanlander is geland in de buurt van de krater Malapert A, ongeveer 300 kilometer van de zuidpool van de maan. Deze krater maakt deel uit van een grotere krater die allemaal genoemd zijn naar de Belgische sterrenkundige Charles Malapert. De keuze om te landen nabij de zuidpool van de maan is niet toevallig. Zo wordt deze regio gezien als perfecte locatie om een toekomstige bemande maanbasis te bouwen aangezien hier op hoger gelegen gebieden altijd zonlicht is en ook kraters aanwezig zijn waar zich bevroren water in bevindt. Nu de Odysseus maanlander zich op het verlaten oppervlak van de maan bevindt, zal deze niet langer functioneren dan ongeveer zeven dagen. Dit is ongeveer de helft van één zogeheten 'maan-dag'. Doordat de private maanlander geen verwarmingssysteem aan boord heeft, zal het ruimtetuig de ijskoude 'maan-nacht' niet overleven. De maanlander zal dus blijven functioneren tot zolang zijn interne batterijen het volhouden.
