Mythologie
Aan dit minder bekende sterrenbeeld zijn twee belangrijke mythen verbonden waarvan de eerste verteld hoe de Griekse god van de zee, Poseidon, zich zo eenzaam voelde in zijn paleis dat hij besloot een vrouw te zoeken. Zijn oog viel op één van de zeenimfen van de Nereïden, Amfitrite, maar deze was jammer genoeg niet geïnteresseerd in de aanzoeken van Poseidon. De god van de zee ging dan maar ten rade bij een dolfijn die er in slaagde Amfitrite te overhalen en als blijk van dank besloot Poseidon de dolfijn een plaats te geven aan de sterrenhemel. In het tweede mythologische verhaal werd de Griekse dichter Arion op zijn schip met de dood bedreigd toen deze op terugreis was naar huis maar Arion slaagde er in zijn vijanden te overhalen om nog één laatste lied te mogen zingen en met zijn prachtige stem lokte Arion een hele school dolfijnen naar het schip. Toen deze waren aangekomen sprong de dichter op de rug van één van deze dolfijnen en als dank plaatste de god Apollo, tevens ook een dichter en zanger, deze dolfijn als sterrenbeeld aan de nachtelijke hemel.
Waar en wanneer vind ik Dolfijn aan de sterrenhemel?
In grootte is Delphinus het 69ste sterrenbeeld. Het sterrenbeeld Dolfijn is vooral zichtbaar tijdens de zomernachten maar is niet altijd gemakkelijk terug te vinden aangezien dit een kleine constellatie is met enkel maar sterren van de 3de, 4de en 5de magnitude. Eind juli staat dit sterrenbeeld in oppositie met de zon waardoor we deze het best kunnen waarnemen rond middernacht in zuidelijke richting. Doordat dit sterrenbeeld zich ongeveer 10° N van de hemelevenaar bevindt kunnen we deze constellatie van over een groot deel van de aarde zien. Rond 1 september is Dolfijn het best waar te nemen omstreeks middernacht, 40° boven de zuidelijke horizon vanuit België en Nederland.
Aangrenzende sterrenbeelden
- Vosje (Vulpecula)
- Pijl (Sagitta)
- Arend (Aquila)
- Waterman (Aquarius)
- Veulen (Equuleus)
- Pegasus
Wat zijn de belangrijkste sterren?
De sterren Bèta en Alfa zijn de twee helderste sterren in het sterrenbeeld Dolfijn en hebben elk een magnitude van 3,6 en 3,8. Deze twee sterren kregen ook de namen 'Sualocin' en 'Beta Rotanev'. Deze namen werden verzonnen door de Italiaanse astronoom Giuseppe Piazzi die eveneens als eerste de planetoïde Ceres ontdekte. Bèta is een dubbelster waarvan zijn begeleider zeer moeilijk waar te nemen is doordat de hoek tussen beide sterren zeer klein is. net als Bèta is ook de ster Gamma uit Dolfijn een dubbelster waarvan beide componenten een magnitude hebben van 4,5 en 5,5. Nog een merkwaardige ster is de ster R die een Mira veranderlijke is en dus van dezelfde categorie is als de bekende ster Mira. De helderheid van deze ster schommelt in 285 dagen tussen magnitude 7,6 en 13,8. Wanneer deze ster het helderst is, kan deze makkelijk al met een verrekijker worden waargenomen.
Welke andere objecten zijn er te vinden in Dolfijn?
Dit sterrenbeeld heeft geen bekende of echt noemenswaardige deep-sky objecten behalve de bolvormige sterrenhoop NGC 7006. Dit object bevindt zich op een afstand van 180 000 lichtjaar van ons en is één van de verst verwijderde bolvormige sterrenhopen uit ons universum. Deze bolhoop heeft een magnitude van 10,6 waardoor het met kleinere telescopen op niet veel meer lijkt dan een wazig lichtpuntje. NGC 7006 kunnen we terugvinden 15 boogminuten ten oosten van de ster y Delphini. Naast NGC 7006 kunnen we in het sterrenbeeld Dolfijn nog een bolvormige sterrenhoop terugvinden, NGC 6934. Deze bolhoop bevindt zich op een afstand van 50 000 lichtjaar van de Aarde en heeft een visuele helderheid van magnitude 8,8. NGC 6924 kunnen we terugvinden in de buurt van de ster Epsilon Delphini. Een ander deep-sky object uit dit sterrenbeeld dat zeer moeilijk waar te nemen is door zijn zwakke helderheid (magnitude 10,5) is de planetaire nevel NGC 6891. Deze nevel bevindt zich op een afstand van 7 200 lichtjaren van ons en is vrijwel onmogelijk waar te nemen met kleine of middelgrote telescopen.
De bolhoop NGC 7006 gezien door de Hubble Space Telescope - Foto: NASA/ESA
