Het Saljoet 2 ruimtestation behoorde eigenlijk niet tot het Russische Saljoet ruimteprogramma maar kreeg toch deze naam om zijn ware aard voor het Westen te verbergen. Zo was Saljoet 2 eigenlijk een prototype van het geheime militaire ruimtestation Almaz dat zou gebruikt worden voor spionagedoeleinden.
Spionagedoeleinden
Saljoet 2, of ook wel OPS-1 (Orbital Piloted Station 1) genaamd, was een prototype van de Russische militaire Almaz ruimtestations (Almaz betekent in het Russisch 'diamant'). Deze ruimtestations werden ontworpen voor militaire- en spionagedoeleinden en waren het antwoord op het Amerikaanse militaire Manned Orbiting Laboratory project. Om zijn ware aard niet te kunnen achterhalen, werd het geheime Almaz programma opgenomen in het civiele Saljoet programma en werd er op de romp van het eerste Almaz ruimtestation 'Saljoet 2' geschilderd. Sojoez 2 had een totale lengte van 14,5 meter en een maximale diameter van 4,5 meter. De module beschikte alles samen over een leefbare ruimte van ongeveer 90 kubieke meter. Bij zijn lancering woog dit ruimtestation 18,9 ton. Net als het eerste Russische Saljoet ruimtestation werd ook Saljoet 2 vanop de Bajkonoer lanceerbasis in de ruimte gebracht door een Russische Proton-K draagraket. Het militaire complex, dat niet meer was dan één grote module, was voorzien van één toegangspoort waaraan zich bemande Sojoez ruimtecapsules konden vasthechten. Zowel de militaire Almaz alsook de civiele Saljoet ruimtemodules maakten gebruik van hetzelfde ontwerp van romp. Het enige verschil tussen beiden ontwerpen is dat de koppelingspoort voor Sojoez ruimtetuigen zich bij de Almaz modules aan de achterkant bevonden. Binnenin de Almaz modules bevond zich de enorme Agat-spionagecamera waarmee men toen beelden van het aardoppervlak kon maken met een resolutie tot drie meter. De geselecteerde beelden konden aan boord van de Almaz modules ontwikkeld en afgedrukt worden om vervolgens ook met een televisiesysteem gescand te worden. Deze gescande beelden werden uiteindelijk naar de Aarde gestuurd via een beveiligde communicaieverbinding. Negatieven van de film konden door middel van speciale capsules worden teruggestuurd naar de Aarde. Net als in het Saljoet 1 ruimtestation bevatte de Saljoet 2 ook slaapgelegenheden, een toilet, een keuken en bedieningspaneln voor de kosmonauten.
Nooit bemand
Saljoet 2 werd op 3 april 1973 in de ruimte gebracht door een Proton-K raket vanop de Bajkonoer lanceerbasis in Kazachstan. Twaalf dagen na de geslaagde lancering traden er problemen op met het ruimtestation die wellicht werden veroorzaakt door het ontploffen van de derde rakettrap van de Proton raket. Hierdoor was er een lek geslagen in de romp van het ruimtestation wat leidde tot een drukverlies aan boord van Saljoet 2. Toen later ook nog eens Saljoet 2 wild begon te tuimelen en dertig rotaties per minuut maakte, werden de zonnepanelen aan de buitenzijde van de module hierdoor afgerukt. Hierdoor kon dit eerste militaire ruimtestation geen elektriciteit meer opwekken. Op 28 mei 1973 brandde Saljoet 2 ruimtestation uiteindelijk op in de atmosfeer van de Aarde door de wrijving met de bovenste lagen van de atmosfeer van de Aarde. Door de problemen die kort na de lancering optraden, bezocht uiteindelijk geen enkele kosmonaut dit ruimtestation. Saljoet 2 maakte in totaal 866 omwentelingen om de Aarde alvorens deze opbrandde. Om ervoor te zorgen dat men dit in het Westen niet zou weten, werd in de Sovjet-Unie verkondigd dat Saljoet 2 een groot sucecs was en men continu radiocontact had met de ruimtemodule. Uiteindelijk raakte in 1985 de waaheid over Saljoet 2 bekend.
