Kort na de lancering van een Russische Sojoez raket, met aan boord twee ruimtevaarders, is op donderdag 11 oktober iets misgegaan met de draagraket waardoor de Soyuz MS-10 ruimtecapsule een noodlanding heeft moeten maken. De ruimtevaarders, de Russische kosmonaut Alexey Ovchinin en de Amerikaanse astronaut Nick Hague zijn ongedeerd en werden ondertussen opgehaald door reddingsdiensten. Na een eerste controle door artsen werden beide ruimtevaarders terug overgevlogen naar de Bajkonoer lanceerbasis waar ze werden opgewacht door hun familie. Het is geleden sinds 1975 dat een bemande Sojoez ruimtecapsule een noodlanding heeft moeten maken tijdens een lancering.
De lancering van de Russische Sojoez FG draagraket vond op 10u40 Belgische tijd plaats vanop het legendarische lanceerplatform op de Bajkonoer lanceerbasis vanwaar ook Joeri Gagarin in 1961 als eerste mens de ruimte werd ingebracht. Wat er tijdens deze lancering exact is misgegaan, is nog niet duidelijk. Blijkbaar was er een probleem opgetreden in de tweede trap van de Sojoez draagraket tijdens de eerste minuten van de lancering waardoor de noodprocedure werd opgestart voor het in veiligheid brengen van de bemanning. De Soyuz MS-10 ruimtecapsule werd op een hoogte van ongeveer 50 kilometer losgemaakt van de raket en kwam vervolgens met parachutes op aarde terecht, 20 kilometer ten oosten van Dzhezkazgan in Kazachstan. Meteen na de noodlanding had de vluchtleiding contact met de twee ruimtevaarders die lieten weten dat ze ongedeerd waren. Normaal hadden beide ruimtevaarders ongeveer 180 dagen moeten verblijven aan boord van het internationale ruimtestation ISS. Voor de Amerikaanse astronaut Nick Hague was dit zijn eerste lancering, voor zijn Russische collega was dit zijn tweede ruimtevlucht. Rusland heeft al laten weten dat voorlopig alle bemande Sojoez lanceringen worden uitgesteld. De Russische ruimtevaartorganisatie Roscosmos zal met behulp van een speciale onderzoekscommissie de oorzaak van deze mislukte lancering onderzoeken.
Wanneer er tijdens de eerste minuten van de lancering van een bemande Sojoez raket een probleem opduikt, kan de bemanning zich losmaken van de raket met behulp van een zogeheten 'launch escape system' (LES). Dit is een extra raket die zich bovenop de ruimtecapsule bevindt en de capsule van de raket losmaakt zodat deze vervolgens zich in veiligheid kan brengen en een noodlanding kan maken. Deze noodprocedure werd in 1983 met succes uitgevoerd toen twee Russische kosmonauten werden gelanceerd richting het ruimtestation Saljoet 7. In 1975 werd de lancering van een Russische Soyuz ruimtecapsule 295 seconden na lift-off ook plots afgebroken waarna de bemande capsule eveneens een noodlanding moest maken. Ook de Amerikaanse Saturn V maanraket had een dergelijke noodsysteem voor het in veiligheid brengen van de astronauten. Wanneer de eerste trap al wordt losgemaakt en de tweede rakettrap de ruimtecapsule steeds hoger brengt, kan de capsule nog worden losgemaakt in het kader van een noodprocedure. Wanneer men een dergelijke noodprocedure uitvoert (ballistische terugkeer), keert de bemanning wel onder veel hogere G-krachten terug naar de Aarde en moeten deze na de landing opgehaald worden door speciale reddingsteams. Zo zou de bemanning 9G kunnen ervaren hebben wat gelijk staat aan het verdragen van negen maal hun eigen gewicht. Tijdens de opleiding van ruimtevaarders in Rusland wordt een dergelijke noodsituatie uitvoerig getraind. Zo trainen ruimtevaarders in Rusland op noodlandingen op zee, in de sneeuw en zelf op de verlaten steppe van Kazachstan.
.@AstroHague, right, and cosmonaut Alexey Ovchinin, left, embrace their families after landing in Baikonur, Kazakhstan. Hague and Ovchinin arrived after a safe landing on Earth following a Soyuz booster failure during launch earlier. Look: https://t.co/MzoA9TOqXk pic.twitter.com/mZqIiL7RYi
— NASA (@NASA) October 11, 2018
NASA photographer Bill Ingalls captured these photos at the moment the Soyuz booster failed around two minutes after liftoff from the Baikonur Cosmodrome. The rocket’s two crew members safely returned to Earth after the accident. https://t.co/9RFyAxjq6s pic.twitter.com/ffa7DP7lnN
— Spaceflight Now (@SpaceflightNow) October 11, 2018
.@NASA astronaut Nick Hague and Russian cosmonaut Alexey Ovchinin are in good condition following today's aborted launch. I’m grateful that everyone is safe. A thorough investigation into the cause of the incident will be conducted. Full statement below: pic.twitter.com/M76yisHaKF
— Jim Bridenstine (@JimBridenstine) October 11, 2018
LIFTOFF! Shooting into the sky at 4:40am ET, the Soyuz rocket carrying @AstroHague and Alexey Ovchinin leaves Earth on a four-orbit, six-hour journey to the @Space_Station. Watch: https://t.co/BjMDNrNorR pic.twitter.com/0Cfm0Uu2Jx
— NASA (@NASA) October 11, 2018
