Vanop de Dombarovsky lanceerbasis in Rusland is op donderdag 21 november 2013 een Dnepr raket gelanceerd met aan boord maar liefst 32 satellieten. Eén van de satellieten aan boord van de omgebouwde intercontinentale raket is afkomstig van de Technische Universiteit Delft (TU Delft) in Nederland en werd ontwikkeld door studenten. Daarnaast werden ook nog twee andere kleine Nederlandse satellieten succesvol uitgezet in de ruimte.
Universitaire satelliet
Delfi-n3Xt is inmiddels al de tweede Nederlandse universitaire satelliet die de ruimte ingaat. Dit is de opvolger van de Delfi-C3 satelliet die in april 2008 werd gelanceerd. Ondanks het feit dat Delfi-C3 ontworpen werd om een jaar lang te functioneren, werkt deze kleine satelliet nog steeds. Beide Delfi-satellieten zijn slechts 34 centimeter hoog, 10 centimeter breed en zijn zogeheten 'CubeSats'. CubeSats zijn zeer kleine satellietjes die de vorm van een kubus hebben en exact 10 x 10 x 10 centimeter groot zijn. Deze 'nanosatellieten' wegen niet meer dan 1,3 kilogram en bestaan vaak uit onderdelen die in de handel vrij te verkrijgen zijn. De standaard van 10 x 10 x 10 centimeter wordt bij CubeSats aangeduid als 1 Unit (U). CubeSats kunnen ook bestaan uit meerdere units die aan elkaar bevestigd worden. De twee Delfi-satellieten bestaan elk uit drie units waardoor deze ongeveer 34 centimeter lang zijn. De bouw van een CubeSat start meestal met de aankoop van een CubeSat Kit. Dit is een pakket waarin zich alle onderdelen bevinden zoals het chassis, de elektronica en software om te starten met de bouw en ontwikkeling van een eigen CubeSat. Universiteiten, wetenschappelijke instellingen en bedrijven maken steeds meer gebruik van CubeSats om op een goedkope manier nieuwe technologieën te testen in de ruimte en studenten ervaring te laten opdoen met ruimtevaarttechnologie.
Het grote verschil tussen Delfi-C3 en Delfi-n3Xt is dat de tweede satelliet beschikt over actieve standregeling. In tegenstelling tot Delfi-C3 draait de opvolger dus niet meer vrij rond in een lage baan om de Aarde. Een systeem van sensoren en actuatoren moeten de oriëntatie van Delfi-n3Xt regelen zodat deze kleine satelliet zijn zonnepanelen kan richten naar de Zon voor optimale opwekking van energie. Dankzij de actieve standregeling kan men ook de antenne naar het grondstation richten waardoor er snellere datacommunicatie kan plaatsvinden. Delfi-n3Xt werd ook uitgerust met een micro-voortstuwingssysteem dat kleine 'pufjes' stikstof laat ontsnappen zodat de satelliet subtiele bewegingen kan ondergaan. Dit systeem is vergelijkbaar met een leeglopende ballon die zichzelf langzaam voortbeweegt. Het voortstuwingssysteem werd ontwikkeld door TNO en SystematIC in samenwerking met de TU Delft en de Universiteit van Twente. Het bedrijf SystematIC en Dutch Space werkte ook aan een verbeterde energievoorziening en de twee zenders aan boord van Delfi-n3Xt zijn door het bedrijf ISIS geleverd.
Succesvol project
Voor de studenten van de TU Delft is het Delfi ruimteprogramma een unieke kans om ervaring op te doen op vlak van ruimtevaarttechnologie. Aan de Delfi-n3Xt satelliet werkten ongeveer vijf jaar lang 75 studenten. Het Nederlandse Delfi ruimteproject werd, naast het educatieve doel, ook in het leven geroepen om nieuwe innovatieve toepassingen in de ruimte uit te testen. Uit het Delfi-C3 project is ook de spin-off ISIS voortgekomen. Dit jonge bedrijf uit Delft heeft zich in korte tijd ontwikkeld tot een succesvolle onderneming in de ruimtevaart en heeft ondertussen al meer dan veertig werknemers in dienst. ISIS, wat staat voor 'Innovative Solutions In Space', bouwt ruimtevaartapparatuur zoals CubeSats en levert ruimtevaartdiensten. De Delfi-n3Xt satelliet is slechts één van de veertien nanosatellieten (CubeSats) aan boord van de Dnepr raket die op 21 november werd gelanceerd waarvoor ISIS de lancering heeft verzorgt.
Triton-1 en FUNcube-1
Naast de Delfi-n3Xt studentensatelliet bracht de Dnepr raket op 21 november 2013 ook nog twee andere Nederlandse nanosatellieten in de ruimte. De Triton-1 satelliet werd ontwikkeld door ISIS en zal worden gebruikt om scheepsbewegingen op zee in kaart te brengen. FUNcube-1 was oorspronkelijk een Britse satelliet bestemd voor amateur radiotoepassingen maar staat als Nederlandse satelliet geregistreerd als gevolg van problemen met licenties. Deze nanosatelliet zal door scholen gebruikt worden voor het stimuleren van techniek en wetenschap bij middelbare scholieren.
