De Sentinel-1-missie, die radarbeelden levert voor het Copernicus-aardobservatieprogramma, heeft een nieuwe toevoeging aan zijn satellietfamilie gekregen met de aankomst in een baan om de aarde van Sentinel-1D, de laatste van de baanbrekende eerste generatie. De lancering vond plaats om 22:02 uur CET op dinsdag 4 november 2025 aan boord van een Ariane 6-raket vanaf de Europese ruimtehaven in Frans-Guyana.
De satelliet werd 34 minuten na de lancering in zijn baan gebracht en om 23:22 uur CET werd een signaal van de satelliet ontvangen. Deze ‘signaalverwerving’ is een cruciaal moment bij elke lancering, omdat het team dat de missie vanaf de grond uitvoert dan kan bevestigen dat de satelliet in een baan om de aarde draait en kan communiceren. De Sentinel-1-missie levert hoge resolutie radarbeelden (SAR) van het aardoppervlak wanneer dat nodig is, onder alle weersomstandigheden, dag en nacht. Deze dienst wordt gebruikt door rampenbestrijdingsteams, milieuagentschappen, maritieme autoriteiten, klimaatwetenschappers en de bredere gemeenschap van aardobservatiegebruikers wereldwijd, die afhankelijk zijn van frequente updates van cruciale gegevens.
Simonetta Cheli, directeur van de aardobservatieprogramma's van ESA, zei: "Deze lancering aan boord van Ariane 6 is belangrijk voor ESA, omdat hiermee de Copernicus Sentinel-1-missie wordt voltooid. Binnenkort zal Sentinel-1D in gebruik worden genomen en volledig operationeel zijn, samen met Sentinel-1C. "De continuïteit van de dienstverlening die dit biedt voor het ruimtevaartprogramma van de EU is van cruciaal belang voor het aanpakken van de mondiale uitdagingen waar we voor staan. Burgers zullen profiteren van de bijdrage die deze missie levert aan het wetenschappelijk inzicht in ons milieu, door nauwkeurige, betrouwbare en bruikbare radargegevens te verstrekken over bewegingen in onze ijskappen, onze bosecosystemen, grondbewegingen en nog veel meer.
“Ik bedank alle betrokken teams: van het missieteam bij ESA tot onze vele partners in de Europese industrie, waaronder Thales Alenia Space, Airbus Defence and Space, en natuurlijk onze partner voor het Copernicus-programma, de Europese Commissie”, voegde Simonetta toe. Ramon Torres, projectmanager van Sentinel-1 bij ESA, merkte op: "Mijn team is verheugd dat deze belangrijke mijlpaal voor deze baanbrekende missie is bereikt, het is het resultaat van vele jaren uitstekend werk om ervoor te zorgen dat Sentinel-1 hoogwaardige radarbeelden en -gegevens blijft genereren die een antwoord bieden op de belangrijkste wetenschappelijke vragen en uitdagingen waar we vandaag de dag voor staan. “Nu ik het einde van mijn professionele carrière nader, ben ik diep geraakt door de toewijding van mijn geweldige team, door de uitzonderlijke collega's van de vluchtoperaties in het ESA-operatiecentrum in Duitsland en de ongelooflijk toegewijde missieoperatieteams in Italië. Samen hebben we de succesvolle lancering van vier satellieten aan boord van drie van Europa's beste draagraketten gerealiseerd, wat ronduit buitengewoon is. Zolang we SAR's hebben, hebben we een kans.”
Geavanceerde technologie voor betere gegevens
Sentinel-1D zal zich bij zijn tweelingbroer Sentinel-1C voegen. Wanneer hij volledig in gebruik is genomen, zal hij Sentinel-1A vervangen, die al meer dan 11 jaar in dienst is, veel langer dan zijn geplande levensduur. De satellieten Sentinel-1D en Sentinel-1C zullen samenwerken en aan weerszijden van de aarde in een baan om de aarde draaien, met een onderlinge afstand van 180°, om de wereldwijde dekking en gegevenslevering te optimaliseren. Beide satellieten hebben een C-band SAR-instrument aan boord, samen met een Automatic Identification System (AIS)-instrument. Zo levert de missie niet alleen hoge resolutiebeelden van het aardoppervlak op, maar verbetert ze ook de detectie en tracking van schepen in maritieme zones. Wanneer Sentinel-1D volledig operationeel is, zal het de AIS-waarnemingen verbeteren, met onder meer meer gegevens over de identiteit, locatie en vaarrichting van schepen, en nauwkeurige tracking. Sentinel-1D en Sentinel-1C zijn beide compatibel met het Galileo-navigatiesysteem en andere wereldwijde navigatiesatellietsystemen. Bovendien zullen beide satellieten klaar zijn om de Earth Explorer Harmony-missie te ondersteunen.
Wat maakt Sentinel-1 zo bijzonder?
De Sentinel-1-missie, waarvan de eerste satelliet in 2014 werd gelanceerd, heeft een paradigmaverschuiving teweeggebracht in de manier waarop we de planeet observeren, met een systematische aanpak van gegevensverzameling en het opbouwen van tijdreeksen van hoogwaardige radargegevens over de afgelopen elf jaar. Dit heeft bijgedragen aan een nieuwe kijk op de planeet Aarde door gegevens te leveren voor openbare diensten en wetenschappelijk onderzoek naar veranderingen in ons milieu en klimaat. Dankzij het vermogen van Sentinel-1 om door dikke bewolking heen te dringen, kan de missie bijvoorbeeld verstoringen en subtiele veranderingen in tropische bossen volgen. De synthetic aperture radar (SAR) van de missie biedt ook inzicht in bodemdaling en landverschuivingen in heel Europa en levert gegevens aan de European Ground Motion Service. Sentinel-1-gegevens vormen ook een aanvulling op andere gegevens van Sentinel-missies, bijvoorbeeld om een verschuiving teweeg te brengen in ons vermogen om de watercyclus op wereldschaal te observeren en te begrijpen.
Enkele voorbeelden van de impact van Sentinel-1-gegevens zijn:
- Een analyse van overstromingen onder de ijskap van Groenland.
- IJsverlies van gletsjers dat het klimaat beïnvloedt.
- Vernietigende branden in bedreigde bossen in Zuid-Amerika.
- Grondbewegingen na een krachtige aardbeving.
- Het meten van een van de grootste methaanuitstoten ooit in verband met menselijke activiteit.
Belgisch 'hart'
België leverde een belangrijke bijdrage aan de Europese satelliet Sentinel-1D, onderdeel van het Copernicus-programma. Het Belgische bedrijf Thales Alenia Space Belgium was verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de Power Conditioning & Distribution Unit, het systeem dat de volledige satelliet van stroom voorziet en regelt. Dit systeem wordt dan ook vaak omschreven als het 'hart' van de satelliet. Daarnaast maakte hetzelfde bedrijf ook onderdelen voor het X-band communicatiesysteem, dat ervoor zorgt dat de satelliet data naar de aarde kan verzenden. Naast de bijdrage aan de satelliet zelf speelt België ook een rol in het Ariane 6-lanceerprogramma, waarmee Sentinel-1D in de ruimte werd gebracht. Belgische bedrijven leveren ongeveer vier procent van de technologie en onderdelen voor deze Europese draagraket.
