Van onze kosmische achtertuin in het zonnestelsel tot verre sterrenstelsels aan het begin der tijden, NASA's James Webb Space Telescope heeft zijn belofte waargemaakt om het heelal als nooit tevoren te onthullen in zijn eerste jaar van wetenschappelijke activiteiten. Om de voltooiing van een succesvol eerste jaar te vieren, heeft NASA Webb's beeld van een klein stervormingsgebied in het Rho Ophiuchi wolkencomplex vrijgegeven. "In slechts één jaar tijd heeft de James Webb Space Telescope de kijk van de mensheid op de kosmos veranderd. Hij gluurt door stofwolken en ziet voor het eerst licht uit verre hoeken van het heelal. Elk nieuw beeld is een nieuwe ontdekking, die wetenschappers over de hele wereld in staat stelt om vragen te stellen en te beantwoorden waarvan ze ooit niet konden dromen," zei NASA Administrator Bill Nelson.
"Webb is een investering in Amerikaanse innovatie, maar ook een wetenschappelijke prestatie die mogelijk is gemaakt door NASA's internationale partners die een 'can-do' geest delen om de grenzen te verleggen van wat mogelijk is. Duizenden ingenieurs, wetenschappers en leiders hebben hun levenspassie in deze missie gestopt en hun inspanningen zullen ons begrip van de oorsprong van het heelal - en onze plaats daarin - blijven verbeteren." Het nieuwe Webb-beeld dat vandaag is vrijgegeven, laat het dichtstbijzijnde stervormingsgebied zien. De nabijheid van 390 lichtjaar maakt een zeer gedetailleerde close-up mogelijk, zonder voorgrondsterren in de tussenliggende ruimte.
"Op zijn eerste verjaardag heeft de James Webb ruimtetelescoop zijn belofte om het heelal te ontsluieren al waargemaakt en de mensheid een adembenemende schat aan beelden en wetenschap geschonken die tientallen jaren meegaat", zegt Nicola Fox, associate administrator van NASA's Science Mission Directorate in Washington. "Webb is een technisch hoogstandje dat is gebouwd door 's werelds meest vooraanstaande wetenschappers en ingenieurs en heeft ons een beter inzicht gegeven in sterrenstelsels, sterren en de atmosferen van planeten buiten ons zonnestelsel dan ooit tevoren. Het legt de basis voor NASA om de wereld te leiden in een nieuw tijdperk van wetenschappelijke ontdekkingen en de zoektocht naar bewoonbare werelden."
De afbeelding van Webb toont een gebied met ongeveer 50 jonge sterren, allemaal met een massa vergelijkbaar met die van de zon of kleiner. De donkerste gebieden zijn het dichtstbevolkt, waar dikke stofcocons nog-vormende protosterren omhullen. Enorme bipolaire straalstromen van moleculaire waterstof, weergegeven in rood, domineren het beeld, horizontaal in het bovenste derde deel en verticaal aan de rechterkant. Deze ontstaan wanneer een ster voor het eerst door zijn natuurlijke omhulsel van kosmisch stof barst en een paar tegengestelde stralen de ruimte in schiet, zoals een pasgeborene voor het eerst zijn armen de wereld in strekt. De ster S1 heeft daarentegen een gloeiende grot van stof uitgehouwen in de onderste helft van het beeld. Het is de enige ster in het beeld die aanzienlijk zwaarder is dan de zon.
"Webb's beeld van Rho Ophiuchi stelt ons in staat om met nieuwe helderheid getuige te zijn van een zeer korte periode in de levenscyclus van een ster. Onze eigen zon heeft lang geleden ook zo'n fase doorgemaakt en nu hebben we de technologie om het begin van het verhaal van een andere ster te zien", aldus Klaus Pontoppidan, die Webb-projectwetenschapper was aan het Space Telescope Science Institute in Baltimore, Maryland, sinds de lancering van de telescoop en gedurende het eerste jaar dat de telescoop operationeel was.
Sommige sterren op de afbeelding vertonen opvallende schaduwen die wijzen op protoplanetaire schijven - potentiële toekomstige planetenstelsels in wording.
Foto: NASA, ESA, CSA, STScI, Klaus Pontoppidan
Bron: NASA
