Na het succes van de eerste Russische Lunokhod maanwagen in 1970 werd op 8 januari 1973 een tweede Lunokhod maanrover gelanceerd. Net zoals bij de eerste Lunokhod missie werd ook deze tweede Sovjet-maanwagen naar het oppervlak van de maan gebracht in een speciaal ontworpen lander dat de naam Luna 21 kreeg.
Uiteindelijk zou ook deze tweede Lunokhod missie een zeer groot succes worden waarbij de Sovjet-Unie opnieuw duizenden beelden van het maanoppervlak zou verzamelen. Ondanks het feit dat de Sovjet-Unie de wedloop naar de maan toen al lang verloren had, mag deze missie, net zoals zijn voorgander, omschreven worden als één van Rusland's meest succesvolle maanmissies.
Doel van de missie
De Sovjet-Unie had dankzij de eerste Lunokhod missie een zeer mooi beeld gekregen van het maanoppervlak dankzij de vele duidenden beelden die teruggestuurd werden naar de Aarde. Met deze tweede Lunokhod maanwagen wou men nog meer beelden verzamelen en zou men vanop het maanoppervlak de maanbodem bestuderen, röntgenstralen van de zon meten, het magnetisch veld onderzoeken en astronomische observaties uitvoeren. De vele beelden die beide Lunokhod maanwagens zouden terugsturen naar de Aarde zouden door de Sovjet-Unie gebruikt worden voor het kiezen van een eventuele maanbasis of landingsplaats voor bemande maanmissies.
De Lunokhod 2 maanwagen
De Sovjet-Unie liet bij de ontwikkeling van de twee Lunokhod maanwagens niets aan het toeval over. Zo bouwde men een kunstmatig maanlandschap nabij Simferopol dat één hectare groot was en waarop zich 3 000 kubieke meter zand bevond. In dit zandlandschap bevonden zich 54 kraters en 160 rotsen. Op dit gebied ontwikkelde en testte Russische ingenieurs in het grootste geheim de twee maanwagens. Hoofdingenieur Alexander Kemurdjian van het Russische ruimtevaartbedrijf NPO Lavchkin ontwierp de twee Lunokhod maanwagens. Lunokhod 2 had een gewicht van 840 kilogram en werd net als zijn voorganger uitgerust met acht wielen die men elk afzonderlijk kon aandrijven. In totaal was de Lunokhod 2 maanwagen 1,3 meter hoog en 1,7 meter lang. Aan boord van deze robotwagen bevonden zich drie televisiecamera's en vier panoramacamera's die het maanoppervlak zo goed mogelijk moesten in beeld brengen. Daarnaast werd de Lunokhod 2 ook nog uitgerust met een RIFMA-M X-ray fluorescence spectrometer, X-ray telescope, TL laser retroreflector, SG-70A magnetometer, AF-3L UV/visible astrophotometer en een PROP odometer/penetrometer. De Luna 21 lander en Lunokhod 2 maanwagen hadden samen een gewicht van 1 814 kilogram. De energie voor al de instrumenten aan boord van de maanwagen werd geleverd door een zonnepaneel dat zich aan de binnenkant bevond van een rondvormig schild dat kon worden opengevouwen. Om alle onderdelen en instrumenten zowel 'a nachts alsook overdag op een zekere temperatuur te houden werd beroep gedaan op een polonium-210 Radioisotope Heater Unit.
De Lunokhod 2 maanwagen.
Lancering en missie
Lunokhod 2 werd op 8 januari 1973 in de ruimte gebracht vanop de Baikonur lanceerbasis door middel van een Russische Proton draagraket. Op 12 januari 1973 begaf de Luna 21 met daarin de maanwagen zich in een baan om de maan op een hoogte van 100 kilometer boven het maanoppervlak. Nadat Luna 21 zijn baan om de maan op 13 en 14 januari had verlaagd begon het tuig op 15 januari 1973 met zijn afdaling naar het maanoppervlak. Op een hoogte van 750 meter werd de hoofdraketmotor van de Luna 21 tot ontbranding gebracht waardoor de valsnelheid minderde tot op een hoogte van 22 meter. Uiteindelijk maakte Luna 21 een zachte landing op het maanoppervlak in Le Monnier krater dankzij een tweede reeks raketmotoren die de valsnelheid van het tuig opnieuw lieten verminderen tot op een hoogte van 1,5 meter. Na zijn landing maakte de Lunokhod 2 de eerste beelden van zijn landingsgebied waarna de waanwagen zich op 16 januari 1973 van de Luna 21 lander begaf en begon aan zijn missie. De eerste dag op de maan reed Lunokhod 2 een dertigtal meter van de Lua 21 lander waarna het begon met het opladen van zijn batterijen. Wanneer het dag was op de maan kon de maanwagen het oppervlak verkennen en tijdens de nachten verbleef het tuig in een slaapstand. Tussen 11 en 23 maart 1973 brak de Lunokhod 2 zijn record door in die periode maar liefst 16,5 kilometer af te leggen op het maanoppervlak. In totaal reed deze tweede Russische maanwagen 37 kilometer in ongeveer 4 maanden. Op 4 juni 1974 werd bekend gemaakt dat de Lunokhod 2 missie beïndigd werd. Vele jaren later raakte bekend dat Lunokhod 2 zijn temperatuur niet meer kon regelen aangezien de maanwagen in mei 1973 last had van maanstof. Dit maanstof zou op de gevoelige onderdelen van de maanwagen geraakt zijn door het openvouwen van het schild met daarin het zonnepaneel tegen een kraterwand.
Opname gemaakt door de Lunokhod 2 maanwagen van het maanoppervlak.
Ontdekkingen
Net als de eerste Lunokhod missie bleek ook deze tweede Russische maanwagen een zeer groot succes te zijn. Zo stuurde Lunokhod 2 maar liefst 80 000 televisiebeelden terug naar de Aarde en maakte het tuig 86 panoramabeelden. In bijna vier maanden tijd reed deze tweede Lunokhod 37 kilometer op het maanoppervlak in een gebied met veel hellingen en kloven. Daarnaast onderzocht deze maanwagen ook uitvoerig de maanbodem en werd de afstand van de maan tot de Aarde nauwkeurig gemeten dankzij een Lunar Laser Ranging Experiment.
Lunokhod 2 veiling
In december 1993 werd de Lunokhod 2 maanwagen door zijn bouwer en eigenaar Lavochkin in New York geveild voor een bedrag van 68 500 dollar. De gelukkige eigenaar van het tuig was vanaf dan de miljardair en ruimtetoerist Richard Garriott die hierdoor de eerste, en tot op heden enigste mens is ter wereld, die eigenaar is van een ruimtetuig op een ander hemellichaam.
