De geschiedenis van de ruimtevaart begint officieel vanaf de lancering van de eerste satelliet, genaamd 'Sputnik', in 1957. Voor deze kleine bolvormige satelliet in de ruimte kon worden gebracht, zijn tal van mensen hun leven lang gepassioneerd geweest door luchtvaart en rakettechnologie. Dankzij hun visie, kennis en vernieuwende ideeën konden nieuwe technieken ontwikkeld worden waarmee de mens objecten verder dan ooit kon brengen. Men noemt Sergej Koroljov, Robert Goddard, Wernher von Braun, Konstantin Tsjolkovski en Hermann Oberth dan ook vaak de pioniers of de 'vaders' van de ruimtevaart door hun grote passie voor de ruimte en hun technologisch revolutionair inzicht inzake rakettechnologie dat ervoor zorgde dat de mens toegang kreeg tot de ruimte en zelfs kon wandelen op de Maan. In dit uitgebreid artikel wordt een overzicht gegeven van het leven van deze pioniers en hun belangrijkste verwezenlijkingen.
Sergej Koroljov (1907 - 1966)
De Rus Sergej Pavlovitsj Koroljov werd op 12 januari 1907 geboren te Zjitomir en studeerde tijdens de woelige winterrevolutie luchtvaartechniek aan het Polytechnisch instituut van Kiev. Ondanks dat deze jonge man koos voor dit nieuwe vak lag zijn grootste interesse al van jongs af aan in de ruimte en groeide hij uit tot de vader van het Sovjet ruimtevaartprogramma. Toen Koroljov begin de jaren '30 afstudeerde, ging hij aan het werk bij de Gruppa Isutcheniya Reaktivnovo Dvisheniya (GIRD) dat onderzoek verrichte naar raketten en ruimtevaart. Twee jaar later werd de GIRD echter overgenomen door een militaire onderzoeksgroep doordat het toenmalige leger het nut van rakettechnologie begon in te zien. In 1934 startte Stalin met zijn Grote Zuivering en Sergej Koroljov belandde hierdoor net als alle andere leden van het onderzoekscentrum in de gevangenis. Tussen 1938 en 1939 verbleef deze jonge ingenieur in gevangenisschap in Siberië maar toen een oorlog met Nazi-Duitsland onafwendbaar bleek te zijn, zag Stalin het nut in van deze jonge ingenieurs en werden zij tewerk gesteld in een wetenschappelijk gevangenisbureau. Na de oorlog kreeg Koroljov zijn vrijheid terug en werd hij aangesteld als Hoofd Werktuigbouwkundige van een groep ingenieurs die verantwoordelijk waren voor de ontwikkeling van de ballistische R-11 raket. Nog voor dit werk was beëindigd, kreeg Koroljov op 1 april 1953 de toestemming om te gaan werken aan de R-7 militaire intercontinentale raket. Hiervoor kreeg hij een onderzoeksinstelling in de buurt van Moskou toegewezen dat we vandaag de dag beter kennen als 'Sterrenstad'. Nadat de Verenigde Staten in 1957 aan de wereld bekend maakte te werken aan een kunstmaan die in een baan om de Aarde zou gebracht worden, kreeg de R-7 raket van Koroljov plots een hele ander doel doordat de Sovjet-Unie de Verenigde Staten te snel wou af zijn. Op 4 oktober 1957 bracht een R-7 raket uiteindelijk ’s werelds eerste satelliet, de Spoetnik, in een baan om de Aarde. Na het succes van de eerste Sovjet satellieten begon Sergej Koroljov zich te verdiepen in de Maan en opnieuw ging hij aan zijn ontwerptafel zitten waar hij een aangepaste versie van de R-7 raket ontwierp die de eerste drie Luna ruimtesondes in de ruimte brachten op weg naar de Maan. Deze satellieten zorgden ervoor dat de Sovjet-Unie als eerste land foto’s in handen kregen van de achterkant van de Maan. In 1958 ging Koroljov vervolgens van start met het bemande Sovjet ruimteprogramma en begon hij samen met zijn ingenieurs aan de ontwikkeling van een bemande ruimtecapsule met bijhorende raket. Op 12 april 1961 werd de eerste mens, genaamd Joeri Gagarin, met succes in de ruimte gebracht en opnieuw was dit een groot succes voor Koroljov die zowel de Vostok ruimtecapsule als de bijhorende raket had ontwikkeld. Opnieuw was dit een mijlpaal in de geschiedenis van de ruimtevaart. Na het succes van de bemande Vostok missies ging het ontwerpbureau van Koroljov aan het werk aan de ontwikkeling van een nieuwe ruimtecapsule genaamd 'Soyuz' en aan de realisatie van een krachtige raket die de Sovjet-Unie als eerste op de Maan moest brengen. Sergej Koroljov zag jammer genoeg zijn Maanraket en andere dromen niet meer in vervulling gaan doordat hij op 14 januari 1966, twee dagen na zijn 60ste verjaardag, plots overleed aan de gevolgen van een slecht uitgevoerde operatie. Na zijn dood werd het grootste ruimtevaartbedrijf van Rusland omgedoopt tot 'S.P. Korolev Rocket and Space Corporation Energia' en werd een straat in Moskou eveneens genoemd naar deze ingenieur. De as van Sergej Koroljov werd na zijn dood opgebaard in een muur van het Kremlin en de identiteit en successen van deze man werden pas na zijn dood bekend gemaakt aan de wereld.
Robert Hutchings Goddard (1882 - 1945)
Robert Goddard werd op 5 oktober 1882 geboren in de Amerikaanse staat Massachusetts en raakte enorm gefascineerd door de ruimte doordat hij boeken als 'Reis naar de maan' van Jules Verne en 'War of the Worlds' van H.G. Wells begon te lezen op jonge leeftijd. Goddard's interesse en inventiviteit werd wellicht aangewakkerd doordat zijn vader, die eveneens uitvinder was, en zijn zoon als geschenk een microscoop, sterrenkijker en een abonnement gaf op het wetenschappelijk magazine 'Scientific American'. Vandaag de dag wordt Goddard beschouwd als één van de belangrijkste grondleggers in de ruimtevaart door zijn vernieuwende theorieën en ontwikkelingen op vlak van moderne rakettechnologie. Vijftig jaar voor de eerste mens voet zette op het oppervlak van de Maan schreef Robert Goddard in zijn artikel 'A Method of Reaching Extreme Altitudes' over de mogelijkheden van ruimtevluchten naar onze Maan doordat hij jarenlang onderzoeken en testen had verricht op vlak van meertrapsraketten en raketten aangedreven op vloeibare brandstof. Tijdens zijn studies behaalde Goddard zijn bachelor diploma aan de Worcester Polytechnic en in 1911 studeerde hij met succes af als dokter in de natuurkunde aan de Clark University. Na zijn studies begon Goddard te zoeken naar nieuwe manieren om raketten hoger en sneller te laten vliegen. In 1914 verkreeg hij vervolgens zijn eerste patenten voor zijn technologie die hij had ontwikkeld op vlak van meertrapsraketten en vloeibare brandstofraketten. Uiteindelijk zou hij tijdens zijn hele leven 83 patenten verwerven. Op 16 maart 1926 lanceerde Goddard zijn eerste, op vloeibare brandstof aangedreven, raket in Auburn, Massachusetts. Desondanks dat deze raket, die de naam 'Nell' had gekregen, maar 2,5 seconden lang vloog, bereikte deze wel een hoogte van 12,5 meter en had deze een gemiddelde snelheid van 97 kilometer per uur. Deze eerste vlucht wordt vaak ook de 'Kitty Hawk' van de rakettechnologie genoemd en bleek een grote stap te zijn in Goddard's moderne rakettechnologie. In de jaren die hier op volgden, experimenteerde Goddard nog met tal van andere raketten en in 1929 rustte hij zijn raketten voor het eerst uit met een thermometer, barometer en camera. Op 31 mei 1935 haalde een 4,6 meter lange raket van Goddard een hoogte van maar liefst 2 300 meter en twee jaar later werd dit record verbroken met 250 meter. Dankzij zijn successen, die vaak de hoofdpagina's van de kranten haalden, raakte Goddard ook bevriend met Charles Lindbergh die een zeer grote bewondering had voor deze raketingenieur. Deze beroemde piloot gebruikte zijn bekendheid om Goddard aan financiële steun te helpen voor zijn onderzoeken die uiteindelijk gefinancierd werden door de bekende Amerikaanse familie Guggenheim. Begin de jaren '30 verhuisde Robert Goddard naar het verlaten stadje Roswell in New Mexico waar hij bijna twaalf jaar lang in het grootste geheim en totale afzondering werkte aan tal van nieuwe technieken. Uiteindelijk overleed Robert Goddard op 62-jarige leeftijd in Baltimore aan de gevolgen van keelkanker. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA besloot op 1 mei 1959 één van zijn belangrijkste onderzoekscentra in Greenbelt te vernoemen naar deze pionier uit de ruimtevaart: het Goddard Space Flight Center. Later kreeg een krater op de Maan ook de naam Goddard Crater en op de plaats waar hij zijn eerste raket lanceerde is een bronzen herdenkingsplaat terug te vinden.
Wernher von Braun (1912 - 1977)
Wernher Magnus Maximilian von Braun werd op 23 maart 1912 geboren in het Oost-Duitse Posen als tweede van drie zonen van Baron Magnus von Braun en Barones Emmy von Quistorp. Al van bij jonge leeftijd raakte deze jonge man geïnteresseerd in astronomie en van zijn moeder kreeg hij op een dag een telescoop als geschenk. Toen zijn dorp door het verdrag van Versailles toebedeeld werd aan Polen besloot hij met zijn familie te verhuizen naar Duitsland waar ze allen in Berlijn een nieuw leven begonnen. Ironisch genoeg bleek von Braun op school niet goed te zijn in natuurkunde en wiskunde maar daar kwam al gauw verandering in toen hij op jeugdige leeftijd het boek 'Die Rakete zu den Planetenräumen' van Hermann Oberth las waardoor hij enorm gefascineerd geraakte door raketten en rakettechnologie. Zijn interesse in raketten ging zo ver dat hij op dertien jarige leeftijd een speelgoedauto met vuurwerk afvuurde die in een drukke straat terecht kwam en uiteindelijk vuur vatte. Von Braun werd hiervoor opgepakt door de politie tot zijn vader hem kwam ophalen. Door zijn bijzondere passie voor raketten begon Wernher von Braun vanaf 1930 te studeren aan de Technische Universiteit van Berlijn waar hij lid werd van de 'Verein für Raumschiffahrt' en assistent werd van Hermann Oberth tijdens proeven met raketmotoren. Toen von Braun uiteindelijk aan zijn proefschrift begon, namen de Nazi’s de macht over in Duitsland en regelde Generaal Majoor Walter Dornberger financiële middelen voor von Braun voor geheime militaire onderzoeken. Von Braun kwam terecht in een team van tachtig technici en ingenieurs te Kummersdorf en op het einde van 1934 bleek de groep van von Braun twee raketten met succes te hebben gelanceerd die een hoogte behaalde van 2,4 kilometer. Later verhuisde dit hele team naar Peenemünde aan de Oostzee en begon men hier aan de ontwikkeling van de A-4 lange afstandsraket en de supersonische anti vliegtuigraket. In 1940 werd Werhner von Braun lid van de zogeheten 'SS' (Schutzstaffel) dat uitgroeide tot een elite-eenheid van de Nazi's en werd hij door Adolf Hitler zelf benoemd tot 'professor'. Toen in 1943 Adolf Hitler besloot raketten in te zetten als vergeldingswapen moest de groep van von Braun een lange afstandsraket ontwikkelen die zelfs Londen zou kunnen treffen. Veertien maanden later werd de eerste A-4 raket gelanceerd richting Engeland en vanaf dat moment kreeg deze raket de naam V-2 of 'Vergeltungswaffe-2'. Op 22 februari 1944 werd Wernher von Braun gearresteerd door de SS en de Gestapo omdat hij werd beschuldigd van communisme en pogingen om het V-2 project te saboteren. Door zijn opsluiting begon de ontwikkeling van andere geheime wapens en de productie van de V-2’s een grote achterstand op te lopen waardoor hij veertien dagen na zijn arrestatie opnieuw werd vrijgelaten. Tot op het eind van de Tweede Oorlog werd von Braun dag en nacht bewaakt door de SS omdat de Nazi’s bang waren dat hij zich samen met zijn team zou overgeven aan de geallieerden. Aangezien von Braun en zijn teamleden een enorme schrik hadden voor de Russen en de Fransen bleven enkel de Amerikanen nog over aan wie ze zich konden overgeven indien ze de oorlog zouden overleven. Het team van von Braun werd uiteindelijk samen met 300 treinwagons aan geheim materiaal in het grootste geheim overgebracht naar de Verenigde Staten en werden ze onder bewaking onder gebracht in Fort Bliss in Texas. Samen met 126 andere Duitse ingenieurs startte Werhner von Braun en Walter Dornberger in Texas en Hunstville, Alabama opnieuw met hun onderzoek naar nieuwe rakettechnologie, ditmaal in opdracht van het Amerikaanse leger. In 1955 werd von Braun officieel Amerikaans staatsburger waarna hij even werkte voor de Disney Studio’s als technisch directeur. Na zijn korte filmcarrière werd von Braun directeur van het Development Operations Division van The Army Ballistic Missile Agency (ABMA) waar hij samen met zijn team ondermeer de Jupiter-C raket ontwikkelde. Toen de Russen in 1957 echter als eerste een kunstmaan in een baan om de Aarde brachten, kreeg ruimtevaart in de Verenigde Staten plots de hoogste prioriteit waardoor von Braun zijn technologie op 31 januari 1958 mocht gebruiken om Amerika’s eerste satelliet, de Explorer 1, in de ruimte te brengen. Na dit succes kreeg von Braun de volledige leiding over de ontwikkeling van het Amerikaanse ruimtevaartprogramma en werd hij de geestelijke vader van het Apollo ruimteprogramma en zijn krachtige Saturn V Maanraket. Deze werd ontwikkeld in het Marshall Space Flight Center waar von Braun directeur was tussen 1960 en 1970. Na zijn carrière bij het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA werd von Braun Vice President for Engineering & Development bij het lucht- en ruimtevaartbedrijf Fairchild Industries in Maryland. In 1973 werd tijdens een routine onderzoek keelkanker vastgesteld bij von Braun maar ondanks zijn ziekte bleef hij in de jaren die hier op volgden toch nog aan het werk. In 1974 had hij een totaal van 25 eredoctoraten ontvangen, afkomstig van onder andere de University of Alabama, de Universiteit van Pittsburgh en de Technische Universiteit Berlijn. Op 16 juni 1977 stierf Werhner von Braun in Virginia op 65-jarige leeftijd. Na zijn dood werden tal van straten in Duitsland en onderzoekscentra genoemd naar deze raketingenieur en werd er ook een krater op de Maan genoemd naar hem. Tot aan zijn dood heeft hij zich nooit moeten verantwoorden voor het feit dat hij lid was geweest van de SS, ook al zou hij op de hoogte geweest zijn van de misdaden die werden uitgevoerd door de SS en het bestaan van de werkkampen.
Konstantin Tsiolkovski (1857 - 1935)
Konstantin Edoeardovitsj Tsiolkovski werd op 5 september 1857 geboren in het dorpje Izjevskoje en kwam in 1895 met het idee voor de dag om een raket te ontwikkelen die zou werken op vloeibare brandstof. Doordat Tsiolkovski een zeer uitgebreide wiskundige kennis had, was hij ook de eerste die de link kon leggen tussen de snelheid van een raket, de massa van een raket en de snelheid van het gas in de raketbuis aan het einde van de staart van de raket. Dankzij zijn theorieën en ideeën kende de ontwikkeling en evolutie van de rakettechnologie een enorme versnelling en dit is dan ook de reden waarom deze man vaak de 'vader' van de rakettechniek wordt genoemd. Als klein kind werd Tsiolkovski getroffen door de ziekte Roodvonk waardoor hij ernstige gehoorproblemen kreeg. Tot zijn 16 jaar kreeg hij elke dag thuis les doordat verschillende scholen hem niet wouden aanvaarden en onderwijzen. Later zou Tsiolkovski, die bijna doof was, wiskunde geven aan een middelbare school en raakte hij enorm geïnspireerd door de bouw van de Franse Eiffeltoren in Parijs waardoor hij als eerste mens met het idee kwam om een ruimtelift te ontwikkelen. Zijn idee en theorie rond het principe van de ruimtelift inspireert vandag de dag nog steeds tal van ingenieurs. Tsiolkovski overleed op 82-jarige leeftijd in Kaloega. Tijdens zijn hele leven schreef de man verschillende boeken en 500 werken over ruimtevaart, rakettechnologie en aanverwanten waarin hij zijn theorieën in verduidelijkte en waarvan 'De ontdekking van de ruimte door de raketwetenschap' zijn bekendste werk is. Dankzij de werken van Tsiolkovski werden pioniers als Hermann Oberth en Wernher von Braun geïnspireerd door de ruimte en bleken zijn theorieën ook van grote betekenis te zijn in de successen van het Sovjet ruimtetijdperk.
Hermann Oberth (1894 - 1989)
Hermann Oberth werd op 25 juni 1894 geboren in het toenmalige Hermannstadt dat vandaag de dag onderdeel is van Roemenië (Transsylvanië). Nadat Oberth op jonge leeftijd de ziekte roodvonk kreeg, stuurde zijn familie hem naar Italië om daar te genezen. Zijn eerste ervaring met ruimtevaart kreeg Oberth al op 11-jarige leeftijd doordat hij van zijn moeder twee boeken van Jules Verne kreeg '(Van de aarde naar de maan' en 'De reis om de maan') waardoor hij enorm gefascineerd raakte door raketten en rakettechnologie. Hierdoor ontwikkelde hij op 14-jarige leeftijd al zijn eerste raket en zag hij de technische haalbaarheid van vloeibare brandstofraketten in. Een dergelijke raket zou zich voortbewegen door uitstoot van uitlaatgassen. Toen Hermann Oberth 18 jaar werd begon hij aan zijn studies aan de Universiteit van München maar door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog moest hij deze studies plots stopzetten. Na de Eerste Wereldoorlog begon hij terug te studeren, ditmaal natuurkunde, en begon hij kennis te vergaren door eigenhandig proeven te doen op wiskundig en natuurkundig gebied. Hij voerde experimenten uit die gewichtloosheid simuleerden en ontwierp in 1917 een langeafstandsraket op vloeibare brandstof. Het Ministerie van Oorlog toonde hiervoor echter geen interesse. Toch bleef Oberth enorm gemotiveerd en realiseerde hij zich de voordelen van de zogeheten 'meertrapsraket'. Nadat Hermann Oberth in contact was gekomen met de werken van Goddard en Tsiolkovski deed hij onderzoek met vooraanstaande wetenschappers. De ervaring en kennis die hij hierdoor vergaarde, resulteerde uiteindelijk in een eerste concept van zijn publicatie 'Die Rakete zu den Planetenräumen'. Een uitgebreide versie hiervan verscheen in 1929. Oberth leverde het wiskundige bewijs dat een raket de ontsnappingssnelheid kon bereiken en besprak hij de theorie dat een raket in een vacuüm kon functioneren en sneller dan zijn eigen uitlaatgassen kon vliegen. Daarnaast stipte hij de gevolgen aan van ruimtereizen op het menselijk lichaam en ging hij in op de mogelijkheid om satellieten in een baan om de Aarde te brengen. Dankzij deze publicatie kreeg hij wereldwijd erkenning en vormde hij een inspiratiebron voor een groepje jonge Duitse raketpioniers waardonder Wernher von Braun. Oberth ging in 1929 nog een stap verder doordat hij in zijn publicatie 'Wege zur Raumschiffahrt' de ontwikkeling van de ionenmotor voorzag. Hierdoor ontving hij de Robert Esnault-Pelterie-André Hirsch Prijs en werd hij president van de Verein fur Raumschiffahrt (VfR). Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd Hermann Oberth Duits staatsburger en plaatste de Nazi's hem in het raketonderzoekscentrum nabij Peenemünde waar hij met Von Braun aan de ontwikkeling van de V2 raket werkte. Toen de geallieerden de Nazi's steeds meer in het nauw dreven, werkte Oberth in Wittenberg aan vaste brandstofraketten voor de luchtverdediging. Na de Tweede Wereldoorlog kon zijn oude leerling von Braun hem in 1955 overhalen om in de Verenigde Staten samen te werken en maakte hij samen met tal van andere Duitse raketgeleerden deel uit van Operatie Peperclip. Uiteindelijk gaf Oberth in 1958 zijn ontslag en keerde hij naar Duitsland terug waar hij technisch directeur werd van Convair. Hermann Oberth overleed op 29 december 1989, op 95-jarige leeftijd, in Neurenberg. Als enige van de 'Grote Drie' pioniers (Tsiolkovski, Goddard en Oberth) zag hij zijn dromen nog tijdens zijn leven verwezenlijkt worden. Voor zijn vele wetenschappelijke verdiensten zijn een krater op de Maan en de planetoïde 9253 Oberth naar hem vernoemd.
