Een meteoriet is niets meer dan een stukje 'puin' uit de ruimte. Zo is een meteoriet is een deel van een meteoroïde dat op de Aarde inslaat nadat dit object vanuit de ruimte de atmosfeer is binnengegaan. Tijdens zijn tocht doorheen de dampkring van de Aarde wordt het materiaal waaruit een meteoriet bestaat zeer heet en wordt het ook object sterk afgeremd. Dit fenomeen kennen we ook al een 'meteoor' dat in de volksmond ook wel een 'vallende ster' genoemd wordt.
Vanwaar zijn meteorieten afkomstig?
Veel meteorieten zijn afkomstig uit de planetoïdengordel die men ook wel de 'asteroïdengordel' noemt. Dit is een regio in het zonnestelsel, tussen de planeten Mars en Jupiter, waar zich de grootste concentratie planetoïden bevindt. Planetoïden draaien in verschillende soorten banen om de Zon en kunnen in grootte varriëren van enkele centimeters tot enkele honderden kilometers. Wanneer een dergelijke baan verstoord wordt of de baan van de Aarde kruist, kan deze dus in aanraking komen met de Aarde. Maar niet alle meteorieten zijn afkomstig uit de planetoïdengordel. De afkomst van meteorieten kan door wetenschappers bepaald worden aan de hand van de samenstelling. En die samenstelling kan enorm verschillen. Zo zijn er al meteorieten op Aarde gevonden die naast de planetoïdengordel ook afkomstig zijn van de Maan en van de planeet Mars. Ook is het mogelijk dat sommige, zeer zeldzame, meteorieten afkomstig kunnen zijn van periodieke kometen. Meteorieten kan men op basis van hun samenstelling onderverdelen in drie categoriën: ijzermeteorieten, steen-ijzermeteorieten en steenmeteorieten. De grote moeilijkheid bij het zoeken naar meteorieten is dat zij vaak moeilijk te onderscheiden zijn van klassieke gesteenten op Aarde. Aangezien ijzermeteorieten een hoog nikkelgehalte (6% tot 25%) hebben, is dit vaak een goede indicator. Een andere mogelijkheid om een meteoriet te identificeren is deze door te zagen en met behulp van etsen de Widmanstättenstructuren zichtbaar maken. Widmanstättenstructuren zijn gekend om hun driehoekige structuren in meteorieten die pas zichtbaar worden wanneer de meteoriet doorgezaagd, gepolijst en met salpeterzuur geëtst wordt. In sommige gevallen kan men aan het uiterlijk van een steen of stuk rots ook zien dat het daadwerkelijk gaat over een meteoriet. Zo wordt bij het binnengaan van de dampkring de buitenkant van de meteoroïde zo warm dat een dun laagje van dit object smelt. Deze gesmolten rand stolt uiteindelijk weer en vormt dan in de meeste gevallen rond de meteoriet een smalle donkere verglaasde korst.
Bijzondere eigenschappen
Meteoroïden komen in de atmosfeer van de Aarde terecht met een snelheid die kan varriëren van 35 000 tot 250 000 kilometer per uur. Wanneer de snelheid niet hoger is dan ongeveer 100 000 kilometer per uur kan een meteoroïde zijn tocht doorheen de dampkring overleven. Enkel zeer grote meteoroïden ondervinden weinig weerstand waardoor de snelheid hoog blijft met als gevolg dat deze een inslagkrater kunnen veroorzaken wanneer ze inslaan op de Aarde. Op de plaats van de inslagkrater kan men dan ook een meteoriet terugvinden. Wanneer grote stukken niet volledig opbranden in de dampkring en vervolgens als meteoriet op de Aarde neervallen, ontstaat bij het passeren van de dampkring een zogeheten 'bolide' die men ook 'vuurbol' noemt. Dat meteoroïden grote schade kunnen veroorzaken werd in februari 2013 nog maar eens bewezen toen een zeventien meter grote meteoroïde boven de Russische stad Tsjeljabinsk ontplofte. De massa van deze steenklomp bedroeg tussen de 7 000 en 10 000 ton en de energie die vrijkwam bij de ontploffing werd geschat op 500 kiloton TNT. De oudste bekende meteoriet die men op Aarde heeft gevonden, heeft een ouderdom van 4,5 miljard jaar. De meeste van deze objecten die afkomstig zijn uit de planetoïdengordel tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter hebben een ouderdom van ongeveer 4,5 miljard jaar; Enkel meteorieten afkomstig van de Maan, waarvan er op Aarde al enkele tientallen werden ontdekt, zijn veel jonger. De zoektocht en het onderzoek van meteorieten is voor wetenschappers dan ook van groot belang aangezien men zo meer te weten kan komen over het ontstaan van het zonnestelsel.
Op zoek naar meteorieten
Doordat een meteoriet eigenlijk een heel oud stukje puin uit de ruimte is, zijn deze objecten dan ook zeer geliefd bij verzamelaars. Niet alle wetenschappers vinden dat meteorieten in privéhanden mogen komen aangezien zij waardevolle informatie kunnen bevatten over de planeten en het zonnestelsel. Toch is de interesse in het zoeken naar meteorieten de afgelopen decennia enorm toegenomen doordat deze makkelijk werden ontdekt op de verlaten ijsvlakten van Antarctica of in de dorre Saharawoestijn. Zo waren er tot 1970 minder dan 2 000 meteorieten op Aarde bekend. Vandaag de dag is het aantal gekende meteorieten al opgelopen tot meer dan 20 000. Sommigen zien het verzamelen van zeldzame meteorieten ook al een investering. Zo bood de vinder en eigenaar van de Fukang-meteoriet, 's werelds grootste Pallasiet-meteoriet, zijn vondst via een veilinghuis te koop aan voor bijna 3 miljoen dollar. De steen raakte echter nooit verkocht.
