Een supernovarestant (SNR) is een structuur die veroorzaakt wordt door een gigantische explosie van een ster tijdens een supernova. Een supernovarestant is gebonden door een uitzettende schokgolf en bestaat uit uitgeworpen materiaal dat uitzet door de explosie. Een novarestant bestaat uit materiaal dat achtergelaten wordt door een gigantische explosie van een ster in een nova.
Het heeft een uitzettingssnelheid van 1 000 km/sec en heeft een levensduur van enkele eeuwen. Novarestanten zijn minder massief dan supernovarestanten of planetaire nevels.
Er zijn twee mogelijkheden om een supernova te doen ontstaan:
- Een massieve ster heeft geen brandstof meer over en zoekt fusie energie in de kern, de ster klapt in onder haar eigen zwaartekracht om een neutronenster of een zwart gat te vormen.
- Een witte dwergster kan materiaal van een metgezel accumuleren tot het een kritieke massa bereikt en een thermonucleaire explosie ondergaat.
De resulterende supernovaexplosie verdrijft veel van het interstellair materiaal aan snelheden van 1% van de snelheid van het licht. Wanneer dit materiaal botst met het omgeven circumstellair of interstellair gas, vormt het een schokgolf dat gas kan verhitten tot 10 miljoen graden Kelvin en een plasma vormt. De meest bekende supernovarestant werd gevormd door SN 1987A, een supernova in de Grote Magellaanse Wolk die ontdekt werd in 1987. Een ander wel gekende supernovarestant is Tycho (SN 1572) , een restant die genoemd werd naar Tycho Brahe die de helderheid van de originele explosie (AD 1572) had gemeten. SN 1604 kreeg de naam Kepler, genoemd naar Johannes Kepler.
Een supernovarestant gaat door de volgende fasen wanneer het uitzet:
- Vrije expansie van de ejecta tot ze hun eigen gewicht in het circumstellair of interstellair medium opwerpen. Dit kan tientallen jaren tot honderd jaar duren afhankelijk van de dichtheid van het omliggende gas.
- Opwerpen van een schil van geschokt circumstellair en interstellair gas. Dit start de Sedov-Taylor fase. Sterke X-straling komt vrij en laat sporen na in de sterke schokgolven en heet gas.
- Het koelen van de schil om een dunne, dichte schil te vormen rond de hete binnenkant. Dit is de druk-gedreven snowplow fase. De schil kan goed gezien worden in optische emissie van hercombinerende geïoniseerde waterstof en geïoniseerde zuurstofatomen.
- Het koelen van de binnenzijde. De dichte schil blijft uitzetten vanuit haar eigen momentum en een momentum gedreven snowplow. Deze fase wordt het best gezien in de radiostraling van neutrale waterstofatomen.
- Samenvoegingen met het omliggende interstellaire medium. Wanneer het supernovarestant vertraagt tot de gemiddelde snelheid in het omliggende medium, na een miljoen jaar, zal deze zich samenvoegen met de algemene turbulente stroom, die de resterende kinetische energie deelt met de turbulentie.
