De allereerste foto van een zwart gat in 2019 kon alleen gemaakt worden met een wereldwijd netwerk van telescopen, de Event Horizon Telescope (EHT). Om toekomstige metingen te verbeteren en een film van zwarte gaten te kunnen maken, is de toevoeging van een radiotelescoop in Afrika nodig. Dankzij een garantstelling van de Radboud Universiteit, is er nu groen licht voor de start van het Africa Millimetre Telescope (AMT). Het project heeft als doel een radiotelescoop in Namibië te bouwen. Daarnaast garandeert de Radboud Universiteit een wetenschappelijke en technische bijdrage aan het EHT-consortium voor de komende tien jaar.

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft een nieuwe ruimtetelescoop voorgesteld die de recente geschiedenis van de geboorte en sterfte van sterren en de vorming van chemische elementen in de Melkweg zal bestuderen. De gammastralingstelescoop, de Compton Spectrometer and Imager (COSI), zal naar verwachting in 2025 worden gelanceerd als NASA's nieuwste kleine astrofysicamissie. NASA's Astrophysics Explorers Program ontving in 2019 achttien voorstellen voor ruimtetelescopen en selecteerde er vier voor missieconceptstudies. Na een gedetailleerde beoordeling van deze studies door een panel van wetenschappers en ingenieurs, selecteerde NASA COSI om verder te gaan in ontwikkeling.

Zeven dagen na deze historische mijlpaal bracht een enorme antenne bij NASA's Deep Space Network Goldstone-complex een ander, veel groter object in beeld. Op 14 augustus 2021 passeerde een kleine asteroïde (NEA) genaamd 2021 PJ1 onze planeet op een afstand van ongeveer 1,7 miljoen kilometer. Tussen 20 en 30 meter breed vormde de recent ontdekte asteroïde geen bedreiging voor de aarde. Maar de nadering van deze asteroïde was historisch en markeerde de 1000ste NEA die in iets meer dan 50 jaar door planetaire radar werd waargenomen.

Na vele jaren van uitstel lijkt het er in 2021 dan toch eindelijk te komen. Dan moet de lang verwachte opvolger van de succesvolle Hubble Space Telescope, de James Webb Space Telescope, eindelijk in de ruimte gebracht worden. De James Webb Space Telescope is een optische infraroodtelescoop met een hoofdspiegel die een diameter heeft van 6,5 meter waarmee astronomen onder andere licht willen opvangen van sterren en sterrenstelsels die kort na de oerknal werden gevormd. Deze ambitieuze ruimtetelescoop werd ontworpen en gebouwd door NASA met belangrijke bijdragen van Europa (ESA) en Canada (CSA). 

De Event Horizon Telescope (EHT) samenwerking, bekend van het maken van de eerste foto van het zwarte gat in het sterrenstelsel M87, heeft nu het hart van het naburige sterrenstelsel Centaurus A in ongekend detail in beeld gebracht. De astronomen hebben het centrale superzware zwarte gat gelokaliseerd en onthullen hiermee hoe daar twee gigantische jets ontstaan. Opvallend is dat de buitenste randen van de jets straling uitzenden, een fenomeen dat de huidige theoretische modellen op de proef stelt. Het werk is geleid door Michael Janssen van het Max Planck Institute for Radioastronomy (MPIfR) en de Radboud Universiteit, en wordt gepubliceerd in Nature Astronomy op 19 juli.

WEAVE, een ingenieuze spectrometer met duizenden verplaatsbare glasvezels, is bijna klaar voor gebruik door sterrenkundigen. Dat meldt een team van astronomen en technici onder leiding van Scott Trager (Rijksuniversiteit Groningen). De spectrometer, inclusief de twee robots die de glasvezels in wisselende opstellingen leggen, is succesvol geïnstalleerd op de Nederlands-Britse-Spaanse William Herschel Telescope op La Palma.

Tijdens een historische vergadering van de Raad vorige week kreeg het onlangs opgerichte SKA Observatorium (SKAO) van zijn lidstaten goedkeuring om te starten met de bouw van de SKA-telescopen in Australië en Zuid-Afrika. De twee telescopen, die momenteel SKA-Low en SKA-Mid worden genoemd – de namen beschrijven het radiofrequentiebereik dat zij elk bestrijken - worden de twee grootste en meest complexe netwerken van radiotelescopen die ooit zijn gebouwd.

Een onderzoeker van de Universiteit van Amsterdam heeft een ‘NWO-groot’-subsidie van 1,5 miljoen euro gekregen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Met dit geld kan Nederland zeer gespecialiseerde camera’s ontwikkelen en produceren voor de toekomstige zuidelijke Cherenkov Telescope Array (CTA) die wordt gebouwd in het noorden van Chili.

Eén van de moeilijkste zaken in de sterrenkunde is ongetwijfeld afstanden schatten en uitleggen tussen hemelobjecten zoals de sterren of de maan. Een goede oplossing hiervoor is hoeken bepalen zoals bijvoorbeeld de hoek van de horizon tot aan het zenit (het punt aan de sterrenhemel boven je hoofd) die 90 graden bedraagt. Om deze hoekdiameters eenvoudig en snel te kunnen inschatten, gebruiken amateurastronomen hiervoor hun hand en/of vingers als meetlat. Leer aan de hand van dit artikel alles over eenvoudig hoeken meten aan de sterrenhemel met behulp van de handtechniek. 

De Amerikaanse National Science Foundation heeft bekend gemaakt dat de beroemde Arecibo-radioschotel gesloopt wordt. De schade die de radioschotel heeft opgelopen als gevolg van verschillende stormen en orkanen blijkt te groot te zijn om nog te herstellen. De iconische Arecibo-radioschotel bevindt zich in een komvormig dal op het Caribische eiland Puerto Rico en was tussen 1963 en 2016 de grootste enkelvoudige radioschotel ter wereld. Deze bijzondere radiotelescoop werd wereldberoemd doordat de site verschillende keren als decor diende voor diverse film-, game-, en televisieproducties waaronder de James Bond film 'Golden Eye'.