De 4SE is de eerste telg in Celestrons SE-reeks, die ook de 5SE, 6SE en 8SE omvat. Het is een 4-inch (102 mm) Maksutov-Cassegrain met een brandpuntsafstand van f/13, lang genoeg voor geweldige, scherpe maan- en planeetwaarnemingen. Hij wordt geleverd met een enkel 1,25-inch oculair met een lange brandpuntsafstand van 1325 mm, wat een enigszins beperkt maximaal gezichtsveld oplevert dat soms genadeloos kan zijn als je handmatig moet zwenken om je doel te vinden (een zacht duwtje in een willekeurige richting kan het doel net buiten beeld duwen). De handige SkyAlign-software van Celestron werkt echter meestal goed samen met de GoTo technologie om je in de juiste kijkzone te krijgen. De NexStar 4SE wordt geleverd met één 25 mm Plossl oculair, wat een vergroting geeft van 55x, wat behoorlijk is voor zijn prijsklasse, maar er valt zeker veel meer te zeggen over zijn mogelijkheden als hij is uitgerust met verschillende oculairen en filters. Als je zoveel mogelijk kleuren en details wilt opvangen, moet je investeren in een aantal accessoires. Het in elkaar zetten ging snel en eenvoudig; de hoofdvorkarm had een stevig gewicht en alles had die geruststellende zwaarte, vooral het stevige statief, dat handig wordt geleverd met een waterpas (hoewel een pakje AA-batterijen beter was geweest).
Niet energie zuinig!
Het vervoeren van de Celestron 4SE was niet zo handig voor een beginnersvriendelijke telescoop. In totaal weegt de telescoop ongeveer 8 kg en het statief kan niet helemaal worden ingeklapt, dus alles verpakken in een plunjezak van standaardformaat is geen optie. Zonder auto of speciale draagtas (deze is tegen betaling verkrijgbaar) is het een omslachtige reis van en naar je dichtstbijzijnde sterrenkijkplek. Maar eenmaal opgesteld en klaar om te gaan, zorgt de stevigheid ervoor dat geluid en trillingen goed worden gedempt, dus het rechtvaardigt net het verlies in relatieve draagbaarheid. Net als bij zijn grotere broers en zussen in de SE-serie, zijn de motoren van de 4SE bijzonder energieverslindend en verbruiken ze een heel pak van 8 AA-batterijen na een of twee nachten kijken. Ondanks de optie om een externe stroombron aan te sluiten, komt dit over als een duidelijke ontwerpfout die bij herhaaldelijk gebruik al snel een dure aangelegenheid kan worden.
Niet geschikt voor astrofotografie
De NexStar 4SE heeft drie heldere hemellichamen nodig om zijn positie te bepalen, inclusief de datum, tijd en locatie (die hij helaas niet bij elke herstart onthoudt). Het gebruik van de meegeleverde LED rode punt zoeker om deze objecten te centreren en ze vervolgens uit te lijnen door het oculair kan een beetje vallen en opstaan, vooral als je de pech hebt om op een maanloze avond te kijken, zoals wij deden. Als hij eenmaal zijn positie ten opzichte van de nachtelijke hemel heeft bepaald, werkt de GoTo automatisering meestal goed en brengt hij ons naar een groot aantal planeten en nevels, waarbij slechts af en toe een paar corrigerende duwtjes nodig zijn. Gelukkig biedt de handcontroller van de NexStar 9 zwenksnelheden, dus elke instelling tussen 1 en 5 werkt goed voor voorzichtige correcties. De 4SE heeft een ingebouwde sterdiagonaal via een geïntegreerde flipspiegel onderaan de vorkarm. Deze leidt het licht om naar de achterkant van de telescoop en, in theorie, naar een camera-adapter of iets dergelijks. Deze opstelling maakt de telescoop wel zwaarder, wat sommigen onnodig vinden gezien de f/13-brandpuntsverhouding van de 4SE. Het Alt-azimut draaimechanisme is duidelijk niet ontworpen voor serieuze fotografie met lange belichting. Hoewel het in staat is om objecten langs de hemel te volgen (de 'wig' die in de montering is ingebouwd tilt de optische buis op om ruimteobjecten in een gebogen beweging te volgen), vonden we deze functie enigszins onbetrouwbaar en pietluttig, zeker niet nauwkeurig genoeg om lange belichtingen vast te leggen. Zoals gezegd waren we teleurgesteld dat Celestron geen batterijen bij de NexStar 4SE levert, wat betekende dat we voor onze eerste test een pitstop moesten maken bij de plaatselijke supermarkt. Een pakje AA-batterijen was snel leeg, dus een externe voeding is de meest betrouwbare optie voor ononderbroken kijken. Niet ideaal, aangezien de telescoop toch al niet de meest draagbare op de markt is.
Ideaal voor planeten, sterren en de maan
De SkyAlign-technologie van Celestron werkt meestal geweldig, de kalibratie was binnen enkele minuten voltooid met behulp van drie van de helderste objecten aan de hemel. We merkten dat er soms een heel klein beetje correctie nodig was (bij het selecteren van Jupiter, bijvoorbeeld, suisde de telescoop net langs de grote heldere planeet); en als ze op volle toeren draaien, zijn de motoren behoorlijk luidruchtig, maar ze zwenken en kantelen de telescoop soepel. Al bij al waren we binnen een paar minuten klaar om de sterrenhemel te bekijken op een extra ijskoude januari-avond. Als je onder de indruk wilt zijn van de hoofdrolspelers aan de nachthemel, de maan en de planeten, dan kan de Celestron 4SE ze prima vinden en ze haarscherp en gedetailleerd bekijken. Jupiter stond tijdens het maken van deze review hoog en was met het blote oog goed te zien, dus gaven we de handcontroller de opdracht om ons daarheen te brengen voor het eerste licht. De computergestuurde montering zoemde terug toen de motoren de vorkarm automatisch uitlijnden en we werden meteen beloond met een zeer scherp zicht op de heldere gasreus en zijn hangende manen. De koffiebruine en roomwitte banden van Jupiter waren vaag zichtbaar door het oculair, maar niet zo goed door de lens van een gewone smartphone. Als we onze camera zo stil mogelijk hielden en de autofocus uitschakelden, kregen we een redelijk beeld, maar als je optimale, zuivere astrofotografie wilt met dit apparaat, heb je een Barlow en een T-adapter nodig om een DSLR aan te sluiten.
Investeren in andere oculairen
En dat is het algemene geval voor het kijken met de NexStar 4SE; hoewel de optiek meestal geweldig is, betekent het 1,25 inch oculair en de lange brandpuntsafstand van 1325 mm dat het gezichtsveld beperkt is tot ongeveer 1,2 graden. Als gevolg daarvan was het observeren van deepsky-objecten iets minder spannend dan het bekijken van planeten, omdat veel van de open sterrenhopen in het adresboek van de GoTo gewoon niet in het beeldveld pasten. Om de mogelijkheden van de telescoop echt te maximaliseren, kun je waarschijnlijk het beste de meegeleverde 25 mm Plossl omruilen voor een 32 mm en misschien wat extra vergroting proberen met een geschikte Barlow (aangezien de hoogste bruikbare vergroting 241x is).
Foto: Celestron
Is de Celestron NexStar 4SE iets voor u?
Afgezien van enkele twijfelachtige ontwerpkeuzes is de NexStar 4SE een goede koop voor de beginnende astronoom vanwege zijn gebruiksgemak en scherpe, heldere optiek. Met zijn door de gebruiker geassisteerde SkyAlign setup en ingebouwde GoTo technologie is het een gezinsvriendelijke optie voor het bekijken van de sterrenhemel in goede omstandigheden. Op de lange termijn biedt deze telescoop misschien niet de beste prijs-kwaliteitverhouding, gezien het hoge energieverbruik en de extra accessoires die nodig zijn om de mogelijkheden optimaal te benutten, maar dat kan ook worden gezien als een kans om met de telescoop mee te groeien naarmate de kijkvaardigheid en -techniek zich ontwikkelen. Er zijn draagbaardere opties, maar hij is solide gebouwd en zal voor veel kijkplezier zorgen. Kortom: dit is een fantastische telescoop voor wie wil starten als amateur-astronoom!
Waar kan je de NexStar SE4 kopen?
Bron: Space.com/Jonathan Lansley-Gordon
