Foto: NASA

Een team van sterrenkundigen van de Rijksuniversiteit Groningen heeft voor drie grote, mogelijk gevaarlijk geachte planetoïden aangetoond dat die geen risico op een inslag leveren in de komende honderd jaar. Ze kwamen tot hun resultaten na spitwerk in telescooparchieven met behulp van geavanceerde datascience-technieken. Aardscheerders (of NEO's, naar het Engelse near-earth objects) zijn planetoïden die dicht bij de aarde komen. De NASA en de ESA hebben een lijst met ongeveer 1350 gevaarlijke aardscheerders die binnen honderd jaar mogelijk op aarde inslaan. Om de aardscheerders in de gaten te houden, gebruiken ze speciale telescopen.

De onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) legden de lijst met gevaarlijke aardscheerders langs honderdduizenden foto's van de Europese VLT Survey Telescope in Chili. Deze telescoop heeft een onder Nederlandse leiding ontwikkelde 268-megapixel groothoekcamera van 700 kilogram, OmegaCAM genaamd. Hij kijkt vaak dieper en verder dan de officiële aardscheerdertelescopen.

Gronings rekencentrum

De honderdduizenden afbeeldingen worden opgeslagen, verwerkt en geanalyseerd met in Groningen ontwikkelde softwaresystemen om grote sterrenkundige gegevensbestanden hanteerbaar te houden. De software draait bij het rekencentrum van de Rijksuniversiteit Groningen. De sterrenkundigen ontdekten op de archieffoto's tienduizenden voornamelijk ongevaarlijke kandidaat-planetoïden. Ook konden ze van drie tot voor kort gevaarlijk geachte aardscheerders duidelijker de baan bepalen. Daaruit bleek dat die aardscheerders minder gevaarlijk zijn dan gedacht. Eén planetoïde bleek juist gevaarlijker. Gelukkig is dat een vrij kleine van slechts enkele meters doorsnee.

2019 DP

Een voorbeeld van een tot voor kort gevaarlijk geachte planetoïde is de veertig meter grote 2019 DP. Die aardscheerder is officieel ontdekt in 2019, maar de Groningers vonden de aardscheerder terug op archiefbeelden uit 2017. "Dankzij die voor-ontdekking konden we de baan van 2019 DP flink nauwkeuriger bepalen", zegt de leider van het onderzoek Teymoor Saifollahi (RUG), "We weten nu dat 2019 DP niet zo dicht in de buurt van de aarde zal komen als gedacht. NASA en ESA hebben 2019 DP dan ook inmiddels verwijderd van de lijst." Rees Williams van het Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie van Rijksuniversiteit Groningen vult aan: "Dit is een mooi voorbeeld hoe waarnemingen en IT-systemen van sterrenkundigen ook maatschappelijke meerwaarde hebben."

Financiering en steun

Dit werk werd mogelijk gemaakt door financiering gecoördineerd door ESA's Planetary Defence Office. Er is gebruikgemaakt van de Big Data Layer van het Target Proeftuin Project: Mining Big Data. De Target Proeftuin wordt ondersteund door Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN) en financieel ondersteund door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Het datascience softwaresysteem AstroWISE draait op krachtige databases en rekenclusters van het Donald Smits Centrum van de Rijksuniversiteit Groningen dankzij steun van onder meer NOVA.

Bron: Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)

Dit gebeurde vandaag in 1974

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Mariner 10 vliegt op een afstand van 703 kilometer langs het oppervlak van de kleine planeet Mercurius. Tot 3 april 1974 werden foto's genomen van de planeet Mercurius door Mariner 10 en het ruimtetuig merkte een zwak magnetisch veld op bij de planeet. De instrumenten aan boord van Mariner 10 merkten ook zeer grote termepartuursverschillen in dag en nacht op bij deze planeet: tussen -183 en 187° C. In totaal nam de sonde tijdens deze eerste passage 2300 foto's.Dit onbemande ruimtetuig werd op 3 november 1973 in de ruimte gebracht en werd het eerste ruimtevaartuig dat twee planeten bezocht tijdens één ruimtemissie. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken