Onze ster, de zon, volgt een bijna 11 jaar durende cyclus die gekenmerkt wordt door zonnemaximum en een zonneminimum. Terwijl de zon tijdens het zonneminimum heel rustig is, is ze tijdens het maximum heel actief en genereert onze ster heel wat zonnevlekken en zonnevlammen. Na het laatste zonnemaximum in 2014 nam de activiteit van de zon terug af maar de laatste jaren is hier terug verandering in gekomen. Zo zijn we sinds 2020 beland in de 25ste zonnecyclus en wordt onze ster terug actiever. Dankzij dit artikel krijg je een overzicht van de hevigste activiteit van de zon tijdens de 25ste zonnecyclus!
In slechts enkele minuten kan een zonnevlam genoeg energie vrijmaken om de hele wereld gedurende 20.000 jaar van energie te voorzien. Deze zonnevlammen worden veroorzaakt door een explosief proces dat magnetische herverbinding wordt genoemd, en wetenschappers hebben de afgelopen halve eeuw geprobeerd te begrijpen hoe dit proces in zijn werk gaat.
Door analyse van ijskernen uit Groenland en Antarctica heeft een onderzoeksteam onder leiding van de Lund Universiteit in Zweden bewijs gevonden van een extreme zonnestorm die ongeveer 9.200 jaar geleden plaatsvond. Wat de onderzoekers verbaast, is dat de storm plaatsvond tijdens een van de rustigere fasen van de zon, tijdens welke algemeen wordt aangenomen dat onze planeet minder wordt blootgesteld aan dergelijke gebeurtenissen. De zon is een eerste vereiste voor al het leven op aarde. Maar ons levensschenkend metgezel kan ook problemen veroorzaken. Wanneer er sterke activiteit is op het oppervlak van de zon, komt er meer energie vrij, wat aanleiding kan geven tot geomagnetische stormen.
Het begrip "leven in een luchtbel" wordt meestal geassocieerd met negatieve connotaties, maar al het leven op aarde is afhankelijk van de veilige luchtbel die door ons magnetisch veld wordt gecreëerd. Begrijpen hoe dat veld ontstaat, hoe het ons beschermt en hoe het soms plaatsmaakt voor geladen deeltjes uit de zonnewind is niet alleen een kwestie van wetenschappelijk belang, maar ook een kwestie van veiligheid. Met behulp van informatie van ESA's Cluster- en Swarm-missies, in combinatie met metingen vanaf de grond, hebben wetenschappers voor het eerst kunnen bevestigen dat merkwaardig genaamde uitbarstende bulkstromen rechtstreeks verband houden met abrupte veranderingen in het magnetisch veld nabij het aardoppervlak, wat schade kan veroorzaken aan pijpleidingen en elektrische leidingen.
In oktober en november van 2003, in de dalende fase van de 23ste zonnecyclus, gebeurde er op de Zon één van de meest significante gebeurtenissen, inclusief één van de meest zware uitbarstingen die tot dan toe werd geregistreerd. De geomagnetische storm die hierop volgde staat dan ook gekend als de zogeheten 'Halloweenstorm'. De zonneactiviteit die geproduceerd werd tijdens deze periode was afkomstig van grote en complexe zonnevlekkengroepen. De zware uitbarstingen gingen gepaard met zeer snelle coronale massa uitstoten (CME's) en erg energetische protonenstormen. De aankomst van de zonnewind van de Aardgerichte CME's produceerde een extreme geomagnetische storm. Veelvoorkomende ruimteweerfenomenen omvatten ook radio black-outs voor hoge frequentie communicatiesystemen, fluctuaties in de elektriciteitscentrales en kleine tot zeer zware impacten op de satellieten.
Op donderdag 28 oktober 2021 barste een krachtige X-1 klasse zonnevlam los van de zon. De laatste maanden werd onze ster steeds actiever en de X-1 zonnevlam van 28 oktober 2021 is momenteel de 2de krachtigste uitbarsting uit deze huidige zonnecyclus. X-klasse uitbarstingen zijn de krachtigste in hun soort en kunnen op aarde voor een uitval zorgen van radioverbindingen en van elektriciteitscentrales. Deze X-klasse uitbarsting doet denken aan de gekende Halloween storm uit 2003 waar op exact dezelfde datum in 2003 een X17 uitbarsting voor Poollicht zorgde in de nacht van 30 oktober 2003 in België en Nederland.
Wie dacht dat de 24ste zonnecyclus nagenoeg voorbij was en waar de meeste grote groepen weinig betekenisvolle uitbarstingen produceerden, heeft de afgelopen dagen groot ongelijk gekregen. Nu de 24ste zonnecyclus stilaan naar zijn einde loopt en er steeds minder actieve vlekken zijn op de Zon, was er nog weinig hoop op een actieve periode maar dat alles veranderde enkele dagen terug met de komst van zonnevlekkengroep 2673 welke vandaag de zwaarste uitbarsting produceerde uit deze cyclus, namelijk een X9.33 klasse zonnevlam.
Vanop het Kennedy Space Center in Florida wordt het Amerikaanse ruimteveer Columbia gelanceerd (STS-94) met aan boord zeven Amerikaanse astronauten. Aan boord van het ruimteveer bevond zich het Microgravity Science Laboratory (MSL) waarin men allerlei experimenten uitvoerde op vlak van materiaalonderzoek. Op 17juli 1997 keerde Columbia terug naar de Aarde. Foto: NASA
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerDeze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.