Een Russische satelliet in een lage baan om de aarde spatte op 26 juni 2024 uit elkaar, waardoor meer dan 100 stukken traceerbaar ruimtepuin ontstonden en de bemanning van het internationale ruimtestation ISS kortstondig moest schuilen in hun ruimtevaartuigen. De satelliet, Resurs P1, brak rond 12 uur 's middags (Eastern Time) op 26 juni door een nog onbekende reden uit elkaar, zei U.S Space Command (USSPACECOM) in een verklaring op 27 juni, waardoor tientallen brokstukken ontstonden die nu rond de aarde cirkelen.
De verklaring gaf geen mogelijke oorzaak voor het uiteenvallen van de Russische satelliet. "USSPACECOM heeft geen onmiddellijke bedreigingen waargenomen en gaat door met het uitvoeren van routinematige evaluaties om de veiligheid en duurzaamheid van de ruimte te ondersteunen," aldus de verklaring. LeoLabs, het bedrijf dat lage omloopbanen van de aarde bewaakt met een wereldwijd netwerk van radars, meldde de gebeurtenis eind juni op sociale media en schatte het tijdstip van de breuk tussen 9.05 uur en 20.51 uur Eastern Time. Een woordvoerder van LeoLabs zei op 27 juni dat het bedrijf nu minstens 180 objecten van de gebeurtenis volgt, een aantal dat nog kan oplopen. De woordvoerder voegde eraan toe dat het nog te vroeg was om te bepalen wat de oorzaak van het uiteenvallen was.
Door deze gebeurtenis is de bemanning van het ISS tijdelijk moeten gaan schuilen in de bemande ruimtetuigen die momenteel aan het ruimtstation zijn gekoppeld . "Vanaf ongeveer 20.45 uur EDT op woensdag 26 juni gaf NASA de bemanning aan boord van het ruimtestation de opdracht om te schuilen in hun respectievelijke ruimtevaartuigen als een standaard voorzorgsmaatregel nadat het eerder op woensdag op de hoogte was gebracht van een satellietbreuk op een hoogte in de buurt van het ruimtestation," zei NASA in een verklaring. Missiecontrole gaf ongeveer een uur later het sein aan de ISS-bewoners dat alles terug veilig was.
Resurs P1 is een Russische aardobservatiesatelliet die ongeveer 6.000 kilogram weegt. Het ruimtevaartuig werd in 2013 gelanceerd in een zon-synchrone baan, maar werd eind 2021 uit gebruik genomen en zijn baan was aan het afnemen. Op het moment van het incident was de hoogte gedaald tot ongeveer 355 kilometer en de satelliet zou waarschijnlijk voor het einde van het jaar weer in de ruimte komen. Het is niet duidelijk waardoor de satelliet uit elkaar is gespat. De meest voor de hand liggende verklaring is dat het ruimteschip zelf uit elkaar brak omdat het niet goed gepassiveerd was aan het einde van zijn missie. Passiveren houdt in het verwijderen van energiebronnen, zoals het leegmaken van batterijen en het ontluchten van tanks, die in verband zijn gebracht met het breken van satellieten in het verleden.
De Russische satelliet kan ook geraakt zijn door een ander niet getraceerd brokstuk. Er is ook gespeculeerd dat de satelliet is geraakt door een Russisch anti-satelliet (ASAT) wapen in een test zoals die in november 2021, toen een ASAT-wapen de Cosmos 1408 satelliet trof, waarbij bijna 1800 brokstukken puin ontstonden. Er zijn echter geen verklaringen van het ministerie van Defensie of het Russische ministerie van Defensie over een dergelijke test, die waarschijnlijk zou zijn waargenomen door Amerikaanse waarnemers, en Rusland heeft geen luchtruimbeperkingen in verband met een potentiële lanceerplaats voor een ASAT-test ingediend op het moment dat Resurs P1 uit elkaar viel.
Bron: SpaceNews
