Vanop de Cape Canaveral lanceerbasis in de Amerikaanse staat Florida is op zondag 6 december 2015 met succes een commerciële Cygnus cargo module in de ruimte gebracht. Het ruimtevaartuig, dat geladen is met 3,5 ton vracht, werd met behulp van een Atlas V raket tot in een lage baan gebracht. Normaal worden Cygnus bevoorradingsmodules met Antares draagraketten gelanceerd maar doordat de laatste lancering van een Antares raket in oktober 2014 mislukte, koos men voor een Atlas V raket als tijdelijke vervanger.
Deze lancering had normaal al enkele dagen eerder moeten plaatsvinden maar werd tot driemaal toe uitgesteld omwille van een technisch probleem en slechte weersomstandigheden. Uiteindelijk vertrok de 60ste Atlas V draagraket om 22u44 Belgische tijd en werd de onbemande vrachtmodule 21 minuten later succesvol uitgezet in een lage baan om de Aarde. Nu de vijfde Cygnus bevoorradingsmodule zich in de ruimte bevindt, kan deze beginnen aan zijn reis naar het internationale ruimtestation ISS. Indien alles verloopt volgens planning moet het Cygnus ruimtevaartuig op woensdag 9 december 2015 vastgehecht worden aan de Unity koppelingsmodule van het ruimtestation. Het vasthechten zal uitgevoerd worden met een robotarm van het ISS die zal bediend worden door de Amerikaanse ruimtevaarder Kjell Lindgren die zich aan boord van het ruimtestation bevindt. Aan boord van de onbemande Cygnus, die de bijnaam 'Deke Slayton II' kreeg, bevindt zich voor 3 513 kilogram aan vracht. Deze vracht bestaat uit 1 200 kilogram bevoorrading voor de ruimtevaarders zoals eten en kledij, 1 010 kilogram aan hardware voor het ruimtestation zoals elektronische en mechanische onderdelen, 850 kilogram aan computeronderdelen en nog eens 870 kilogram aan wetenschappelijke experimenten. Daarnaast brengt de Cygnus ook nog eens 230 kilogram naar het ISS aan onderdelen bestemd voor ruimtewandelingen. Voor de verdere operationele werking van het ruimtestation is deze geslaagde lancering van een Cygnus bevoorradingstuig ven groot belang. Zo moet men jaarlijks onder andere ongeveer 6 000 maaltijden naar het internationale ruimtestation brengen alsook 500 paar kousen. Sinds het stopzetten van het Amerikaanse Space Shuttle programma ging NASA in zee met enkele private ruimtevaartbedrijven voor het bevoorraden van het ISS. Indien de planning niet meer wordt aangepast, zal de Cygnus bevoorradingsmodule nog tot eind januari vastgehecht blijven aan het ISS. Daarna zal de cargomodule losgekoppeld worden en zal deze opbranden in de atmosfeer van de Aarde. Onderaan dit artikel kan u de beelden van de lancering opnieuw bekijken!
De onder druk gebracht module van de Cygnus bevoorradingsmodule. In dit segment bevindt
zich voor deze missie 3,5 ton aan vracht - Foto: NASA
Cygnus cargomodule
Elk Cygnus ruimtetuig bestaat uit twee belangrijke onderdelen. Zo is de Pressurized Cargo Module (PCM) een onder druk gebrachte ruimte waarin men vracht kan opbergen die in een baan om de Aarde kan worden overgeladen door ruimtevaarders naar het ISS. Achter de Pressurized Cargo Module (PCM) bevindt zich de Service Module (SM) waarin zich het propulsiegedeelte en andere cruciale vluchtapparatuur bevinden. Terwijl de Service Module gebouwd wordt door Orbital Sciences Corporation in de Verenigde Staten is de Pressurized Cargo Module afkomstig van de Italiaanse vestiging van het Europese ruimtevaartbedrijf Thales Alenia Space. Het ontwerp van de Service Module werd gebaseerd op dat van het STAR-platform dat Orbital Sciences Corporation ook gebruikt bij de bouw van communicatiesatellieten. De Service Module heeft een gewicht van ongeveer 1,8 ton en beschikt over raketmotoren die als brandstof hydrazine en distikstoftetraoxide gebruiken. Aan deze Service Module bevinden zich ook twee zonnepanelen voor het opwekken van elektriciteit die gebouwd worden door het Nederlandse ruimtevaartbedrijf Dutch Space. Het belangrijkste onderdeel van elke Cygnus is ongetwijfeld de Pressurized Cargo Module. Het ontwerp van deze module werd gebaseerd op dat van de Multi-Purpose Logistics Module (MPLM). Deze 1,8 ton zware cilindervormige ruimte is 3,6 meter lang, heeft een diameter van 3,07 meter en beschikt over een vrachtruimte die alles samen 18,9 kubieke meter groot is. Binnenin deze ruimte kan men twee ton aan vracht opbergen om dit vervolgens naar het internationale ruimtestation ISS te brengen. Aan de Pressurized Cargo Module bevindt zich ook een Common Berthing Mechanism waarmee men het bevoorradingstuig kan vasthechten aan het Amerikaanse gedeelte van het ISS. Na de eerste drie officiële bevoorradingsmissies van het Cygnus ruimtetuig heeft Orbital Sciences Corporation beslist om een grotere variant van de Cygnus te gebruiken. Deze variant, de 'Cygnus Enhanced' beschikt over een iets langere Pressurized Cargo Module zodat men dan over 27 kubieke meter opbergruimte beschikt. Daarnaast zal voor de grotere variant de Service Module ook uitgerust worden met lichtere zonnepanelen die ontwikkeld worden door Alliant Techsystems (ATK). Het uiteindelijk doel is om met de grotere variant 700 kilogram meer vracht naar het ISS te brengen. Na een eerste testvlucht in september 2013 volgde in januari 2014 uiteindelijk de eerste officiële Commercial Resupply Service (CRS) missie met een Cygnus bevoorradingstuig. Enkele maanden later, in juli 2014, werd een tweede bevoorradingsmissie succesvol uitgevoerd. De derde Commercial Resupply Service (CRS) missie had normaal in oktober 2014 moeten uitgevoerd worden maar werd enkele seconden na de start van de lancering abrupt stopgezet toen de Antares draagraket explodeerde en de Cygnus verloren ging.
Atlas V vervangt Antares
Net als de vorige commerciële ISS bevoorradingsmissies maakt ook deze missie deel uit van NASA's Commercial Resupply Services programma. Ook het andere succesvolle Amerikaanse private ruimtevaartbedrijf, SpaceX, brengt in opdracht van NASA cargo naar het internationale ruimtestation. Deze Orbital Sciences CRS Flight 4 missie is de vijfde ruimtevlucht van een Cygnus cargomodule en de vierde officiële ISS-bevoorradingsmissie voor het ruimtevaartbedrijf Orbital ATK. Normaal brengt Orbital ATK zijn Cygnus cargomodules in de ruimte vanuit de Amerikaanse staat Virginia door middel van een door Orbital ATK ontwikkelde Antares draagraket. Door de mislukte lancering van de vierde Cygnus bevoorradingsmodule in oktober 2015 bleven de bijhorende Antares draagraketten echter voor onbepaalde duur aan de grond zodat het ontwerp kan worden onderzocht en aangepast indien nodig. Door het aan de grond houden van de Antares raketten zou hierdoor een gat ontstaan in de planning van de bevoorrading van het internationale ruimtestation waardoor men op zoek moest gaan naar een vervanger om de Cygnus cargomodule zo snel mogelijk terug in de ruimte te brengen. Zes weken na de mislukte lancering van Orbital ATK sloot het bedrijf uiteindelijk een contract af met het Amerikaanse lanceerbedrijf United Launch Alliance voor het gebruik van twee Atlas V draagraketten. Voor Orbital ATK was de keuze voor de Atlas V raket voor hand liggend aangezien deze draagraket sinds 2002 al 59 maal werd gebruikt voor allerlei gouvernementele en militaire missies. De lancering van de 7 491 kilogram zware Cygnus bevoorradingsmodule was de zwaarste vracht dat een Atlas draagraket ooit in de ruimte bracht. Binnen de 100 dagen zal een andere Atlas V raket opnieuw een Cygnus bevoorradingsmodule in de ruimte brengen. Voor United Launch Alliance (ULA) was dit de twaalfde en laatste lancering in 2015. Het Amerikaanse lanceerbedrijf kan terugblikken op een zeer succesvol jaar en heeft voor 2016 maar liefst zestien lanceringen gepland met Atlas V en Delta IV raketten.
