De Amerikaanse astronaut Thomas P. Stafford is op 18 maart 2024 overleden. Thomas P. Stafford behoorde officieel tot de tweede groep van NASA-astronauten en ging tijdens zijn carrière viermaal de ruimte in. Tijdens zijn laatste bemande ruimtemissie was Stafford gezagvoerder van de historische Apollo-Soyuz missie waarbij een Amerikaanse Apollo capsule in een baan om de aarde werd gekoppeld aan een Russisch Soyuz ruimtetuig. Dit leidde tot een historische handdruk in de ruimte tussen twee grootmachten.
Thomas Patten Stafford was voor zijn carrière als astronaut gevechts- en testpiloot voor de Amerikaanse luchtmacht en vloog onder andere met F-86 Sabre straaljagers. Tijdens zijn carrière als testpiloot was hij mede-auteur van bekende handleidingen "The Pilot's Handbook for Performance Flight Testing" en "The Aerodynamics Handbook for Performance Flight Testing". Alles samen vloog Stafford meer dan 100 soorten vliegtuigen en helikopters. In september 1962 werd Stafford geselecteerd door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA om deel uit te maken van de tweede groep van astronauten. Na zijn training en opleiding tot astronaut ging Thomas P. Stafford in 1965 samen met Wally Shirra een eerste maal de ruimte in tijdens de Gemini 6A ruimtemissie. Een jaar later ging Stafford een tweede maal de ruimte in samen met Eugene Cernan tijdens de Gemini 9 missie. Normaal was Stafford samen met Cernan back-up voor deze missie maar hier kwam onverwacht verandering in toen astronauten Elliot M. See Jr. en Charles A. Bassett II plots om het leven kwamen tijdens een vliegtuigongeluk.
Na de Gemini ruimtevluchten werd Stafford aangeduid als gezagvoerder van de Apollo 10 ruimtevlucht. Deze missie diende als generale repetitie voor de historische Apollo 11 ruimtevlucht waarbij de mens voor de eerste maal landde op het oppervlak van de maan. Tijdens de Apollo 10 missie daalde de Apollo maanlander in mei 1969, met aan boord Thomas Stafford en Gene Cernan, af tot op een hoogte van 14,4 kilometer boven het maanoppervlak waarna ze terugkeerden naar de Apollo ruimtecapsule. Tijdens hun terugkeer naar de aarde bereikte de Apollo 10 capsule een snelheid van maar liefst 39.897 kilometer per uur, wat tot op heden nog steeds goed is voor een snelheidsrecord. Na de Apollo 10 missie werd Stafford Chief of the Astronaut Office.
Na de belangrijke Apollo 10 missie werd Thomas P. Stafford gezagvoerder van de historische Apollo-Soyuz Test Project missie. Hiervoor moest Thomas P. Stafford met zijn twee andere Amerikaanse collega-astronauten begin de jaren '70 trainen in de toenmalige Sovjet-Unie. Uiteindelijk werden op 15 juli 1975 zowel een Amerikaanse Apollo capsule alsook een Russische Soyuz capsule in de ruimte gebracht die twee dagen later in een baan om de aarde aan elkaar werden vastgemaakt. Voor de eerste maal in de geschiedenis werkten de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie samen aan één ruimtevaartproject. Velen zien de Apollo-Soyuz Test Project missie nog steeds als het einde van de ruimtewedloop en het begin van internationale samenwerking binnen de bemande ruimtevaart.
Stafford bekleedde na zijn carrière als astronaut diverse managementfuncties binnen de Amerikaanse luchtmacht, waar hij uiteindelijk promoveerde tot luitenant-generaal. Zo was Stafford nauw betrokken bij de ontwikkeling van de F-177 stealth bommenwerper. Daarnaast was hij ook adviseur in tal van overheidscommissies over ruimtevaart, en wetenschappelijke programma's. Gedurende zijn carrière ontving Stafford tal van erkenningen zoals de Russische 'Medaille van verdienste voor ruimteonderzoek' uit handen van de toenmalige president Dmitri Medvedev, de 'NASA Distinguished Service Medal' en de 'Congressional Space Medal of Honor'. Thomas P. Stafford overleed in Florida op 93-jarige leeftijd aan de gevolven van leverkanker. Alles samen verbleef hij 21 dagen en 3 uur in de ruimte en cirkelde hij 31 maal rond de maan.
