Een internationaal team onder leiding van drie onderzoekers van het CNRS1 , de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO, Europa) en de Charles University (Tsjechië) heeft met succes aangetoond dat 70% van alle bekende meteorietinslagen afkomstig is van slechts drie jonge asteroïdenfamilies. Deze families zijn ontstaan door drie recente botsingen die 5,8, 7,5 en ongeveer 40 miljoen jaar geleden plaatsvonden in de belangrijkste asteroïdengordel.
Het team onthulde ook de bronnen van andere soorten meteorieten; met dit onderzoek is nu de oorsprong van meer dan 90% van de meteorieten geïdentificeerd. Deze ontdekking wordt beschreven in drie artikelen, een eerste gepubliceerd op 13 september 2024 in het tijdschrift Astronomy and Astrophysics, en twee nieuwe artikelen gepubliceerd op 16 oktober 2024 in Nature. Een internationaal team van onderzoekers heeft aangetoond dat 70% van alle bekende meteorietinslagen afkomstig is van drie jonge asteroïdenfamilies (Karin, Koronis en Massalia), die 5,8, 7,5 en ongeveer 40 miljoen jaar geleden zijn ontstaan door botsingen in de belangrijkste asteroïdengordel. Met name de Massalia-familie is geïdentificeerd als de bron van 37% van de bekende meteorieten. Hoewel er meer dan 70.000 meteorieten bekend zijn, was slechts 6% door hun samenstelling (achondrieten) duidelijk geïdentificeerd als afkomstig van de Maan, Mars of Vesta, een van de grootste asteroïden in de hoofdgordel. De bron van de overige 94% van de meteorieten, waarvan de meerderheid gewone chondrieten zijn, was nog niet geïdentificeerd.
Waarom zijn deze drie jonge families de bron van zoveel meteorieten?
Dit kan worden verklaard door de levenscyclus van asteroïdenfamilies. Jonge families worden gekenmerkt door een overvloed aan kleine fragmenten die overblijven na botsingen. Deze overvloed verhoogt het risico op botsingen tussen fragmenten en, in combinatie met hun grote mobiliteit, hun ontsnapping uit de gordel, mogelijk in de richting van de aarde. De asteroïdenfamilies die zijn ontstaan door oudere botsingen zijn daarentegen “verarmde” bronnen van meteorieten. De overvloed aan kleine fragmenten waaruit ze ooit bestonden, is op natuurlijke wijze geërodeerd en uiteindelijk verdwenen na tientallen miljoenen jaren van opeenvolgende botsingen en hun dynamische evolutie. Zo zullen Karin, Koronis en Massalia onvermijdelijk samenleven met nieuwe bronnen van meteorieten van recentere botsingen en daar uiteindelijk voor wijken.
De El Médano 128 meteoriet, een gewoon chondriet (groep L), in 2011 gevonden in de Atacama-woestijn in Chili
door een team onderzoekers van het Centre de recherche et d'enseignement des géosciences de l'environnement -
Foto: CNRS/Jérôme Gattacceca
Een methode voor het traceren van de stamboom van meteorieten en asteroïden
Deze historische ontdekking werd mogelijk gemaakt door een telescopisch onderzoek naar de samenstelling van alle grote asteroïdenfamilies in de hoofdgordel, gecombineerd met geavanceerde computersimulaties van de botsende en dynamische evolutie van deze grote families. Deze benadering is uitgebreid naar alle meteorietenfamilies, waardoor de primaire bronnen van de koolstofhoudende chondrieten en achondrieten aan het licht zijn gekomen, naast die van de Maan, Mars en Vesta.
Dankzij dit onderzoek is de oorsprong van meer dan 90% van de meteorieten nu geïdentificeerd. Wetenschappers hebben nu ook de oorsprong kunnen achterhalen van asteroïden ter grootte van een kilometer (een grootte die een bedreiging vormt voor het leven op aarde). Deze objecten zijn het onderwerp van veel ruimtemissies (NEAR Shoemaker, Hayabusa1, Chang'E 2, Hayabusa2, OSIRIS-Rex, DART, Hera, enz.) Het lijkt er met name op dat de asteroïden Ryugu en Bennu, die onlangs zijn onderzocht door de Hayabusa2-missie (Japanese Aerospace Exploration Agency JAXA) en de OSIRIS-REx-missie (NASA) en die in laboratoria over de hele wereld, met name in Frankrijk, zijn bestudeerd, afkomstig zijn van dezelfde ouder-asteroïde als de Polana-familie.
De oorsprong van de overige 10 procent van de bekende meteorieten is nog onbekend. Om dit te verhelpen is het team van plan om hun onderzoek voort te zetten en zich dit keer te richten op het karakteriseren van alle jonge families die minder dan 50 miljoen jaar geleden zijn gevormd.
Bron: CNRS
