Geïnspireerd door sciencefictionreeksen dromen velen onder ons van werelden in ver afgelegen sterrenstelsels. Sinds de bekendmaking van de ontdekking van de allereerste exoplaneet, op 06 oktober 1995, benaderen onze dromen beetje bij beetje de werkelijkheid. Tot op heden zijn ongeveer 800 planeten ontdekt (2012) bij andere sterren en is een nieuw wetenschapsgebied geboren, de exobiologie.
Eén van de grondleggers van deze jonge wetenschap, Dr. Frank Drake, stelde een formule voor die een indicatie geeft voor het aantal intelligente levensvormen waarmee we ooit in contact zouden kunnen komen.
Leven en studies
Frank Drake is geboren in Chicago, op 28 mei 1930. Hij groeide op in Chicago’s South Shore in een doodgewoon gezin. De jonge Frank Drake interesseerde zich al van kinds af voor wetenschap. Radio’s demonteren en experimenteren met chemiesets waren zijn favoriete bezigheden. Met de groei van zijn kennis over de kosmos, nam ook zijn nieuwsgierigheid toe over het bestaan van planeten buiten ons zonnestelsel en of die ook bevolkt waren door intelligente levensvormen. Het idee leekt hem logisch, maar door de religieuze overtuigingen van ouders en onderwijzers durfde hij nooit over het onderwerp beginnen.
Na zijn middelbaar onderwijs ging hij elektronica studeren aan de universiteit van Cornell. Daar werd hij verliefd op de astronomie en vond hij een zielsverwant die zijn passie deelde. In 1951, tijdens zijn eerste jaar aan de universiteit, woonde hij een les bij van Otto Struve, één van de meest prominente astrofysici van die tijd. Struve legde hem uit dat het zéér waarschijnlijk was dat planetaire systemen zich hadden gevormd rond minstens de helft van alle sterren in het heelal. Hij voegde eraan toe dat het niet uitgesloten was dat er zich leven op die planeten had ontwikkeld. Frank Drake had eindelijk iemand gevonden die zijn ideeën deelde.
Na zijn opleiding elektronica ging hij drie jaar bij de Amerikaanse Marine om zijn studiebeurs te kunnen terugbetalen. Daar deed hij aan boord van de USS Albany ervaring op in het bedienen en repareren van de allernieuwste elektronische systemen.
Na zijn legerdienst studeerde hij uiteindelijk verder aan de Harvard University. Zijn oorspronkelijke bedoeling was om optische astronomie te studeren, maar door plaatsgebrek belandde hij uiteindelijk in het radioastronomische studiegebied. Hij paste daar goed door zijn eerder opgedane ervaring en was direct verkocht.
Toen Frank Drake in 1958 afstudeerde, kreeg hij een job bij het pas opgerichte ‘National Radio Astronomy Observatory' in Green Bank, West Virginia. Daar werd in 1960 de eerste zoektocht naar buitenaards leven gehouden. Het project kreeg de naam Ozma mee. Twee sterren werden geobserveerd, Tau Ceti en Epsilon Eridani, maar buiten een interferentiesignaal dat van aardse oorsprong bleek te zijn, werden geen bewijzen gevonden van buitenaardse beschavingen. Toch was Frank Drake niet teleurgesteld, daar hij van zijn eerste observatie niet veel verwachtte, maar opgewonden was hij wel aangezien zijn zoektocht eindelijk begonnen was.
De formule
In 1961 organiseerde Frank Drake zijn eerste SETI-conferentie. Op deze conferentie, waar maar een dozijn wetenschappers met interesse voor SETI aanwezig waren, stelde hij voor het eerst zijn nu beroemde en befaamde formule voor:
N = R * • fp • ne • fl • fii • fc • L
N = Het aantal buitenaardse beschavingen in onze Melkweg wiens elektromagnetische emissies detecteerbaar zijn.
R* = Het gemiddelde tempo van stervorming.
fp = Het gedeelte van die sterren met interplanetaire systemen.
ne = De hoeveelheid aardse planeten per zonnestelsel.
fl = Het gedeelte van die planeten waar zich leven kan vormen.
fi = Het gedeelte van de levensbevattende planeten waarop intelligent leven zich ontwikkelt.
fc = Het gedeelte van de levensbevattende planeten met intelligent leven waarop zich beschavingen ontwikkelen die interstellair kunnen communiceren.
L = De leeftijd van een technische beschaving vooraleer ze eventueel ten onder zou kunnen gaan.
De waarden van de meeste factoren uit deze formule zijn echter onbekend. Voor fl variëren de schattingen tussen 0,00000000001 en 1. Daarom is de waarde van deze formule dan ook erg beperkt.
Voorzichtige schatting
Volgens sommigen levert deze formule bij voorzichtige schattigen 10 tot wel 100 communicerende beschavingen op, en dit enkel en alleen in ons melkwegstelsel. Volgens deze formule valt intelligent buitenards leven dus niet uit te sluiten. De formule van Drake is voor veel onderzoekers dan ook de belangrijkste motivatie om om daadwerkelijk naar radiosignalen te gaan zoekn die afkomstig zijn van buitenaards leven. De wereldwijde speurtocht naar radiosignalen van buitenaards leven heeft 'Search for Extraterrestrial Intelligence' (SETI).
Kritiek
Ondanks het feit dat Frank Drake met zijn formule internationale bekendheid kreeg, stellen veel mensen zijn formule in vraag. Indien de vergelijking of de formule van Drake zou kloppen en er weldegelijk veel intelligent leven in de Melkweg aanwezig is, waarom werd dit tot op heden nog nooit kenbaar gemaakt? Eén van de bekendste critici ten opzichte van de formule van Drake was de Italiaan-Amerikaanse natuurkundige Enrico Fermi. De zogenaamde 'Fermiparadox' werd naar hem genoemd en is een paradox waarin hoge schattingen voor de kans op het bestaan van intelligent buitenaards leven in schril contrast staat met het gebrek aan bewijs daarvoor. Sommige onderzoekers gaan er van uit dat de formule van Drake alleen maar wensdenken is en de waarde van deze formule eigenlijk zo goed als nul is. Het grote probleem met de formule is dat veel van de factoren totaal niet te zeggen is wat een realistische waarde is. Vooral voor de laatste vier factoren is tot op heden nog helemaal niets bekend. Uit de formule blijkt ook nog dat voor het ontstaan van leven een enorme hoeveelheid situaties en voorwaarden precies op elkaar moeten afgestemd zijn. Indien ook maar één voorwaarde dus niet wordt voldaan, ontstaat er geen leven!
