Messier 87

Messier 87 is een gigantisch elliptisch sterrenstelsel dat deel uit maakt van de bekende Virgocluster. Het sterrenstelsel is van het type E0-E1, zo goed als bolvormig. Messier 87 is wellicht het grootste sterrenstelsel in het Coma-Virgocluster en ligt op een afstand van ongeveer 53,5 miljoen lichtjaar. Op deze afstand komt de schijnbare diameter van 7' overeen met 120 000 lichtjaar in werkelijkheid. Dit is minder dan het bekende Andromedasterrenstelsel of onze Melkweg maar doordat het object bijna bolvormig is (de Melkweg en M31 zijn spiraalstelsels en hebben dus de vorm van een platte schijf) bevat het enorm veel massa. 

Het aantal zonnemassa's aan sterren van dit gigantisch sterrenstelsel wordt geschat op één biljoen. Het sterrenstelsel heeft ook tal van kleinere satellietstelsels waaronder: NGC 4476, NGC 4478, NGC 4486A en NGC 4486B. Op opnames met lange belichting blijkt dat het object zich verder uitstrekt dan de schijnbare diameter van de Maan. Dit betekent dat de halo in werkelijkheid zich over een afstand van meer dan een half miljoen lichtjaar uitstrekt. Een ander merkwaardig fenomeen en kenmerk van dit sterrenstelsel is een zogenaamde jet. Dit is een stroom van geïoniseerd gas (plasma) weg van de kern van het sterrenstelsel. Deze jet werd in 1918 ontdekt door HD Curtis van het Lick Observatory en strekt zich uit over een afstand van bijna 8 000 lichtjaar. Wellicht wordt deze jet veroorzaakt door een massief zwart gat in de kern van Messier 87. In april 2019 slaagden astronomen er in om met behulp van de Event Horizon Telescope voor het eerst in om een beeld te vormen van het zwarte gat in Messier 87. Op deze foto is een heldere ring te zien die bestaat uit fotonen die door de enorme zwaartekracht in een baan rond het zwarte gat gedwongen worden. Er is eveneens een gigantische bolvormige sterrenhoop gevonden dat wellicht een overblijfsel is van een satellietstelsel. In totaal zouden er zo'n 15 000 bolhopen zijn die samen de halo van het sterrenstelsel Messier 87 vormen. Dit sterrenstelsel staat ook bekend als Virgo A, een sterke radiobron.

Geschiedenis

Het sterrenstelsel Messier 87 werd op 18 maart 1781 ontdekt door Charles Messier samen met nog zeven andere sterrenstelsels en één bolhoop. Hiermee is dit Messiers succesvolste 'ontdekkingsnacht'. Later werd Messier 87 ook door de Herschel's bestudeerd. 

Waarnemen

Ondanks zijn grootte en helderheid lijkt Messier 87 meer op een bolvormige sterrenhoop waardoor er weinig details waarneembaar zijn met kleine telescopen. Dit sterrenstelsel is terug te vinden aan de sterrenhemel wanneer we een denkbeeldige lijn trekken van epsilon Virginis naar de heldere ster Denebola in het sterrenbeeld Leeuw (Leo). Messier 87 bevindt zich op deze denkbeeldige lijn. Iets interessanter dan Messier 87 is het sterrenstelsel NGC 4478, van magnitude 11, dat zich niet zo ver bevindt van Messier 87.