Satellieten in een baan om de Aarde
Foto: Telespazio

Vaak worden satellieten niet meteen in hun definitieve baan om de aarde gebracht maar worden ze eerst in een overgangsbaan gebracht waarna de raketmotor(en) van deze kunstmaan het tuig later naar zijn gewenste positie of baan zal brengen. Satellieten kunnen zowel in cirkelvormige als in elliptische banen om de aarde gebracht worden en daarnaast wordt de satellietbaan ook vaak gekenmerkt door de inclinatie (de hoek met de evenaar).

Wanneer een kunstmaan zich in een cirkelvormige baan om de aarde zal bevinden zal de satelliet altijd even hoog boven het aardoppervlak blijven hangen terwijl bij een elliptische baan de satelliet een dicht punt tot de aarde (het perigeum) en een ver punt tot de aarde (het apogeum) zal hebben. Satellieten die zich in een niet-geostationaire baan om de aarde bevinden bewegen zich met een bepaalde snelheid voort en dit komt doordat de hoeksnelheid van de kunstmaan groter of kleiner is dan de hoeksnelheid van de aardrotatie. Bij een cirkelvormige baan om de aarde zal de middelpuntzoekende kracht gelijk zijn aan de zwaartekracht van de aarde en bij hogere banen om de aarde zal de baansnelheid toenemen en de hoeksnelheid afnemen.

De Low Earth Orbit (LEO)

Een zogenaamde Low Earth Obit of lage baan om de aarde is het laagste punt waar satellieten of ruimtetuigen zich kunnen in bevinden en heeft een maximum hoogte tot 2.000 kilometer. Wanneer kunstmanen of ruimtetuigen zich lager dan 200 kilometer bevinden zullen deze veel te snel terug aangetrokken worden door de zwaartekracht van de aarde en opbranden in de atmosfeer en daarom bevinden de meeste bemande ruimtetuigen of ruimtestations zich in een baan om de aarde tussen de 250 en 350 kilometer. Het grote nadeel aan de LEO is de grote hoeveelheid ruimteafval dat zich in deze baan bevindt en het Amerikaanse Space Control Center schat dat er zich meer dan 8.500 objecten groter dan 10 centimeter bevinden in deze regio.

De Medium Earth Orbit (MEO)

Deze satellietbanen bevinden zich net boven de Low Earth Orbit’s tussen de 2.000 en 35.786 kilometer waarna men spreekt over een geostationaire baan om de aarde. MEO’s worden het vaakst gebruikt bij navigatiesatellieten zoals de Amerikaanse GPS of de Russische GLONASS kunstmanen en communicatiesatellieten die zowel de Noordpool als ook de Zuidpool moeten bereiken worden eveneens in een Medium Earth Orbit geplaatst.

De Geostationary Earth Orbit (GEO)

Een geostationaire baan om de aarde is en cirkelvormige baan rond de aarde waarin een kunstmaan stil lijkt te staan ten opzichte van het aardoppervlak doordat de omlooptijd van de satelliet 23 uur en 56 minuten is. De positie van een satelliet in en geostationaire baan bevindt zich recht boven de evenaar en de kunstmanen in dergelijke banen bevinden zich op een hoogte vanaf 35.786 kilometer. Vanaf de aarde gezien lijkt het dus alsof de satelliet stil hangt boven de aarde en deze toepassing wordt het meest gebruikt voor communicatie doeleinden zoals satelliettelevisie. Grote nadelen aan een GEO is dat een kunstmaan moet beschikken over eigen brandstof en een propulsiesysteem om tot in deze regio te geraken en door zijn vele voordelen is de geostationaire baan om de aarde een zeer druk bezette baan.

De Polar Orbit

Wanneer een kunstmaan zich in een polaire baan om de aarde bevindt zal deze boven de beide polen van de aarde vliegen. Hierdoor is de inclinatie ongeveer 90° ten opzichte van de evenaar. Dit type van satellietbaan wordt vaak gebruikt bij aardobservatietoepassingen of voor spionage en meteorologische doeleinden. Wanneer een satelliet zich in een polaire baan om de aarde bevindt zal deze tijdens elke omwenteling de evenaar passeren op een verschillende lengtegraad.

De Geostationary Transfer Orbit (GTO)

Een Geostationary Transfer Orbit (GTO) bevindt zich tussen een Low Earth Orbit (LEO) en een Geostationary Earth Orbit (GEO). Deze baan heeft een elliptische vorm waar het perigeum zich in een LEO bevindt en het apogeum dezelfde afstand heeft tussen de aarde en de GEO. Bij de meeste zwaardere raketten zal de zogenaamde “upper stage” of bovenste rakettrap de kunstmaan in een GTO baan om de aarde brengen waarna de rakettrap in deze baan zal worden achter gelaten en de satelliet op eigen kracht zich in een GEO baan zal begeven.

De Highly Illiptical Orbit (HEO)

Deze elliptische baan om de aarde wordt gekenmerkt door haar lage pergeum en extreem hoog apogeum en wordt eveneens vaak gebruikt voor communicatie doeleinden. Deze zeer lange elliptische banen hebben als voordeel dat het lijkt alsof de objecten in deze baan blijven stilhangen terwijl de aarde verder draait. Doordat satellieten in dergelijke banen om de aarde zich steeds over één groot grondgebied bevinden heeft men vaak maar één grondstation nodig om deze te volgen.

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1974

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Mariner 10 vliegt op een afstand van 703 kilometer langs het oppervlak van de kleine planeet Mercurius. Tot 3 april 1974 werden foto's genomen van de planeet Mercurius door Mariner 10 en het ruimtetuig merkte een zwak magnetisch veld op bij de planeet. De instrumenten aan boord van Mariner 10 merkten ook zeer grote termepartuursverschillen in dag en nacht op bij deze planeet: tussen -183 en 187° C. In totaal nam de sonde tijdens deze eerste passage 2300 foto's.Dit onbemande ruimtetuig werd op 3 november 1973 in de ruimte gebracht en werd het eerste ruimtevaartuig dat twee planeten bezocht tijdens één ruimtemissie. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken